Ook zonder dat de consument erom vraagt, moet de kortgedingrechter beoordelen of een arbitraal vonnis voldoet aan de regels voor consumentenbescherming. Dat heeft de Hoge Raad beslist in antwoord op prejudiciële vragen van de voorzieningenrechter van de Rechtbank Amsterdam.
Tenuitvoerlegging
In deze zaak heeft de Stichting Intermaris de voorzieningenrechter toestemming gevraagd voor de tenuitvoerlegging van een arbitraal vonnis dat is gewezen tussen haar en een consument. De voorzieningenrechter heeft vervolgens aan de Hoge Raad prejudiciële vragen gesteld over de vraag of de rechter bij een dergelijk verzoek verplicht is ambtshalve (zonder dat de consument het hem heeft gevraagd) te beoordelen of is voldaan aan bepaalde regels van het consumentenrecht. Een belangrijk deel van die regels is Europees.
Oneerlijk
Volgens de Hoge is de voorzieningenrechter in dit geval verplicht om ambtshalve na te gaan of het arbitragebeding oneerlijk is in de zin van het Europese consumentenrecht, en of een beding op grond waarvan de vordering tegen de consument in het arbitrale vonnis is toegewezen oneerlijk is in de zin van het Europese consumentenrecht.
Termijn van een maand
Ook moet de rechter onderzoeken of het arbitragebeding de consument een termijn gunt van ten minste een maand nadat de wederpartij zich op het arbitragebeding heeft beroepen om er alsnog voor te kiezen dat het geschil aan de overheidsrechter wordt voorgelegd en/of de consument daadwerkelijk de termijn van ten minste een maand is gegund.
Zelf onderzoek doen
De voorzieningenrechter moet zelf onderzoek doen als dat voor de ambtshalve beoordeling nodig is. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan het opvragen van bepaalde stukken of het vragen om een toelichting door de verzoeker of de consument. Als de consumentenrechten onvoldoende zijn gerespecteerd, moet de voorzieningenrechter in beginsel de toestemming weigeren. Dat betekent dat het arbitrale vonnis niet tegen de consument ten uitvoer kan worden gelegd.
Incassokosten
De voorzieningenrechter is niet verplicht om ambtshalve na te gaan of de schuldeiser voldoende heeft gesteld voor toewijzing van de gevorderde incassokosten.
De voorzieningenrechter zal de zaak nu voortzetten en in zijn uitspraak rekening houden met de antwoorden van de Hoge Raad. Ook andere rechters die in vergelijkbare zaken moeten beslissen, moeten de antwoorden van de Hoge Raad daarbij betrekken.
