MR. 6 2022 / 35 notariaat “MENSEN DIE NIKS HEBBEN, KUNNEN GEEN 800 EURO VOOR EEN AKTE MISSEN” dan kan de notaris een aanvraag indienen bij de Raad voor Rechtsbijstand. Maar iemand kan ook worden doorverwezen door de eerstelijns juridische hulpverleners van bijvoorbeeld het Juridisch Loket of het Huis van het Recht. De notariële dienst wordt dan gefinancierd door de overheid, misschien met een eigen bijdrage. “De notaris krijgt fatsoenlijk betaald en de rechtzoekende hoeft niet de volle mep op te hoesten.” ONNODIGE RECHTSZAKEN VOORKOMEN De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie ondersteunt het idee van Van Nispen van harte, zegt voorzitter Annerie Ploumen (notaris bij Van Doorne). “Zo haal je drempels weg en je stimuleert de toegang tot het recht. Dat is voor de KNB een belangrijk thema.” Ze benadrukt dat de notaris een preventieve werking heeft binnen het juridisch systeem. “Door het werk van de notaris worden onnodige en dure rechtszaken voorkomen”, stelt ze. “Ook de alleenstaande bijstandsmoeder met twee kinderen kan onder de tram komen en als er dan een testament is, voorkom je nodeloze juridische procedures en kosten.” De Wet op het Notarisambt geeft in artikel 56 de mogelijkheid voor lagere tarieven. “Maar die tarieven zijn nog steeds te hoog”, meent Ploumen. “Als je niks hebt, kun je 800 euro voor een akte niet missen.” Het gaat niet alleen om financiële drempels, zegt ze, maar ook andere drempels moeten worden weggenomen. “De notaris moet ook bereikbaar zijn voor mensen die de taal niet machtig zijn of niet goed kunnen meekomen in de samenleving. Daarom moeten wij als KNB voorlichtingsmiddelen zo ontwikkelen dat ze in informatiedichtheid, beleving, taalgebruik en denkniveau begrijpelijk zijn voor iedereen. We denken dat het heel belangrijk is om kwetsbare groepen te bereiken die geen idee hebben wat de notaris doet.” SAMENGESTELDE GEZINNEN Die drempels probeert de KNB in kaart te brengen en vervolgens te slechten. “Daarnaast”, vervolgt Ploumen, “is de aansluiting tussen de persoonlijke wereld en de juridische hulpverlening steeds complexer geworden, onder meer door samengestelde gezinnen en de platformeconomie. Dat vraagt om maatregelen van het notariaat en korte lijntjes.” Ploumen zegt dat er al veel notarissen zijn die laagdrempelig werken. “Ze geven lezingen of gratis adviezen in het dorpshuis, Maar dat is allemaal op individuele basis, en wij denken dat je het breder moet trekken.” Samen met de Tweede Kamer en de minister wil de KNB kijken hoe dit georganiseerd kan worden. De KNB mikt daarbij op financiering door de rijksoverheid, net als bij advocaten en mediators. “De gefinancierde rechtsbijstand zou ook moeten gelden voor diensten van notarissen”, meent Ploumen. GROTE KANTOREN Bij laagdrempelig notariaat wordt vaak alleen gedacht aan kleine en middelgrote kantoren. Die zijn immers, meer dan Michiel van Nispen (SP) ENQUÊTE: MEERDERHEID VAN DE NOTARISSEN WIL EEN TOEGANKELIJKER NOTARIAAT Een meerderheid van de notarissen vindt dat het notariële recht toegankelijker moet worden voor laaggeletterden en andere kwetsbare doelgroepen. Dat blijkt uit een onderzoek dat de KNB in oktober uitvoerde onder de leden. Ruim 640 notarissen reageerden op de enquête. Driekwart van hen vindt dat het notariaat zich actief moet inzetten om het notariële recht toegankelijker te maken voor laaggeletterden en andere kwetsbare doelgroepen. Iets minder dan de helft (45 procent) ziet daarbij een rol voor zichzelf weggelegd, 54 procent vindt dat de KNB dit maar moet organiseren. Degene die vinden dat extra inzet niet nodig is, zijn van oordeel dat iedere notaris nu al de plicht heeft om te zorgen dat cliënten snappen wat in de akte staat. Veel notarissen zien het maken van een leesbare toelichting bij de akte als een eerste stap om de toegankelijkheid van het notariaat te verbeteren. Ook is het belangrijk om alle correspondentie in eenvoudige taal aan te bieden, gesprekken in een laag tempo te voeren, cliënten zelf veel laten vertellen en cliënten in de spreekkamer eerst op hun gemak te stellen. Ook de KNB zelf kan het nodige doen om de toegankelijkheid te verbeteren, vindt een meerderheid van de ondervraagden. Zo kan de beroepsorganisatie goede informatie geven over notariële dienstverlening aan belangenbehartigers van deze kwetsbare groepen of een publieksvoorlichting ontwikkelen die gericht is op deze doelgroepen. Bijna 80 procent van de respondenten vindt dat het notariaat gefinancierde rechtshulp moet aanbieden. Bijna 70 procent vindt dat dit moet met behulp van gefinancierde rechtshulp door de overheid en dat het notariaat dit zelf het beste kan organiseren. Een minderheid van de notarissen die reageerden (12 procent) vindt dat het notariaat de financiële hulp zelf moet organiseren.
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=