MR. 4 2024 / 59 advocatuur “DE ONAFHANKELIJKHEID VAN ADVOCATEN KAN ONDER DRUK KOMEN TE STAAN” hankelijkheid van de advocaat – en als er verder geen bijzondere bezwaren zijn – er principieel niets tegen externe financiering is.” Ook Koning benoemt de keerzijde van externe aandeelhouders: de onafhankelijkheid van advocaten komt onder druk te staan. “Die discussie hoor je op dit moment ook bij accountantskantoren die steeds vaker worden overgenomen of waarin wordt geïnvesteerd door externe partijen. De kritiek die je daarop hoort is dat die externe partijen alleen gericht zijn op korte termijn rendement en niet altijd om het belang van de cliënten van die kantoren te dienen.” GOEDE RECHTSBEDELING Een ander argument wordt ook breed gedeeld: is een niet-advocaat eigenaar van een kantoor, dan kan dat botsen met de goede rechtsbedeling. Externen kijken anders naar de kantoororganisatie, hebben een andere visie en voeren ander beleid, mogelijk zelfs op individueel niveau, zegt Hennis. “Dan komt mogelijk de onafhankelijkheid van advocaten in het geding. Verder zijn advocaten onderhevig aan het tuchtrecht, wat niet geldt voor externe aandeelhouders.” Maar een advocatenkantoor hoeft niet alleen te worden gefinancierd door een private equity partij: een beursgang, zegt Koning, is ook denkbaar. Zoals in het Verenigd Koninkrijk, waarbij grote aantallen kleine aandeelhouders ontstaan, die individueel geen of nauwelijks zeggenschap hebben. “Het bezwaar daartegen is dat je dan afhankelijk bent van de beurswaarde van het kantoor en dat de markt je waarde bepaalt. Je wordt ineens een publieke onderneming met alles wat daarbij komt kijken. Een kantoor en ook de bestaande partners kunnen misschien profiteren van een goede beursgang. Maar er komen ook veel verplichtingen bij waarvan je je kunt afvragen of die uiteindelijk ten goede komen aan de best mogelijke dienstverlening voor de cliënt.” BEURSNOTERING Toch begint het klassieke model te schuiven. Voordat het Duitse Halmer de aandelen overdroeg, gebeurde dat al in Engeland. Daar zijn drie advocatenkantoren genoteerd aan de Londense beurs: Gateley (2015), Keystone Law (2017) en DWF Group (2019). Deze kantoren kozen voor een beursnotering om kapitaal aan te trekken voor groei en expansie. Fletchers Solicitors is overgenomen door een private equity partij. Dit extra kapitaal moet deze kantoren in staat stellen om te investeren in technologie, om nieuwe markten te betreden en strategische overnames te doen. Het zou deze kantoren extra mogelijkheden bieden om zich te onderscheiden in een concurrerende markt. En het zou goed zijn voor rechtszoekenden. In oktober 2023 bepleitten Rotterdamse onderzoekers ook al dat derden kapitaalinvesteringen zouden moeten kunnen doen in advocatenkantoren. Van partners van een beursgenoteerd Brits advocatenkantoor weet Koning dat daar een ‘extreme professionalisering’ is doorgevoerd: het bijhouden van de tijd, opstellen van declaraties, de hele financiële administratie. “Dat is goed voor de advocatuur en mogelijk ook voor de cliënt. Vergeet niet: niet alle advocaten en partners willen zoveel mogelijk winst voor zichzelf behalen. Advocaten werken juist ook vanuit het principe om goede toegang tot het recht te leveren en de belangen van hun cliënten op de beste wijze te vertegenwoordigen.” Kortom: externe kapitaalverschaffers zouden voor sommige kantoren best een meerwaarde kunnen zijn, voor anderen weer helemaal niet. GEEN KOEKJESFABRIEKEN Hennis heeft er zijn twijfels bij. Zo vermoedt hij bijvoorbeeld niet dat advocatenkantoren nieuwe cliëntengroepen zullen aanboren als zij worden gefinancierd met extern aandelenkapitaal, wat wel eens wordt beweerd. “Advocatenkantoren zijn zeker interessant om te worden overgenomen door externe partijen. Ze maken immers doorgaans winst. Maar het zijn geen koekjesfabrieken die je zo kunt overdragen. Een investeerder wil er zeker van zijn dat hij zijn investering eruit krijgt. En advocaten vinden doorgaans dat, nu zij de omzet genereren, ook de winst aan hen kleeft. Wat voor een investeerder ook niet aantrekkelijk is, is dat een vertrekkende partner vaak zijn cliënten meeneemt. Bij een ‘overname’ van een advocatenkantoor blijven de juniors en de seniors zitten, maar de partners vertrekken. Daar schieten externe aandeelhouders weinig mee op.” Koning stelt dat in de advocatuur de ontwikkeling in innovatie in bijvoorMeltem Koning (Van Doorne) Maarten de Haas
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=