30 / Mr. 5 2024 “DE RELATIE TUSSEN STAAT EN LANDSADVOCAAT MOET MINDER EXCLUSIEF ZIJN” TUCHTZAAK: UITVLOEISEL VAN LANGDURIG JURIDISCH CONFLICT De tuchtzaak waarin de landsadvocaat een waarschuwing heeft gekregen is een uitvloeisel van de zaak-Castor, een strafzaak tegen vermogensbeheerder Box Consultants. Dat bedrijf kwam bij het Openbaar Ministerie in beeld nadat er bij de Nederlandse Belastingdienst in 2009 een brief binnenkwam waarin het bedrijf werd beschuldigd van witwassen. De brief, op briefpapier van de Amerikaanse belastingdienst IRS, bleek later vals te zijn. De auteur was een rancuneuze voormalige boekhouder van de vermogensbeheerder. De Belastingdienst deed naar aanleiding van die valse brief in 2011 boekenonderzoek bij de vermogensbeheerder. In 2013 volgde een strafrechtelijk onderzoek door het OM. Die strafzaak is inmiddels geseponeerd. De zaak-Castor leidde tot een groot aantal civiele zaken en strafzaken, waarin onder meer de vraag aan de orde kwam of het Openbaar Ministerie het verschoningsrecht van de Stibbe-advocaten heeft geschonden. Box Consultants werd juridisch bijgestaan door strafrechtadvocaat Daan Doorenbos (Stibbe) en drie andere advocaten van dat kantoor. Landsadvocaat Reimer Veldhuis treedt op namens het Openbaar Ministerie, Tim de Greve doet dit namens Stibbe. De zaak kreeg een beslissende wending door een beschikking van de raadkamer van de rechtbank Den Bosch op 13 september 2018. Door het onherroepelijk worden van deze raadkamerbeschikking werd duidelijk dat de landsadvocaat had beschikt over informatie die viel onder het verschoningsrecht van Doorenbos. Kernwaarde “De raad is van oordeel dat het voor verweerder 2 (de landsadvocaat, red.) kort na kennisname van het onherroepelijk worden van de raadkamerbeschikking duidelijk had moeten zijn dat hij ten onrechte beschikte over de betreffende e-mails”, aldus de Raad van Discipline. “Hij had deze dus uit zijn dossier had moeten verwijderen en moeten vernietigen. Een advocaat mag immers niet over verschoningsgerechtigde stukken van een andere advocaat bezette in het verkiezingsprogramma ook al vraagtekens bij de positie van de landsadvocaat. NSC vindt dat de relatie tussen de Staat en de landsadvocaat minder exclusief moet zijn. “Adviezen kunnen ook door interne juristen worden gegeven”, meent Palmen. “We hebben genoeg expertise, we hebben hoogleraren in dienst.” Ook pleit NSC voor het inschakelen van meerdere advocatenkantoren. Palmen wacht nu de antwoorden van de minister af. “We gaan hier zeker verder mee.” KERNWAARDE Robert Sanders, advocaat bij De Clercq Advocaten en Notariaat en expert op het gebied van het advocatentuchtrecht, vindt het opvallend dat Veldhuis ‘slechts’ een waarschuwing krijgt. “De schending van de kernwaarde vertrouwelijkheid valt de landsadvocaat volgens de Raad aan te rekenen. Ondanks het fundamentele karakter van het geschonden recht vindt de Raad een waarschuwing passend. Dat is opmerkelijk, want de lijn van de tuchtrechters is dat bij de schending van een kernwaarde vrijwel automatisch een berisping wordt opgelegd.” tuchtrecht Songül Mutluer (GroenLinks-PvdA) gepleegd, door de toenmalige managing partner Frank Oranje.” Toen is de commissie-Silvis ingesteld om te onderzoeken of de landsadvocaat kon aanblijven, en die concludeerde dat het kon. Mutluer wil van de minister weten hoe die er nu tegen aankijkt. “Nu al conclusies trekken vind ik voorbarig”, meent Mutluer. Ze is bezorgd “omdat juist van de landsadvocaat veel zorgvuldigheid mag worden verwacht nu die de overheid vertegenwoordigt.” Ook Kamerlid Sandra Palmen (NSC) maakt zich zorgen. “Een tuchtrechtelijke maatregel krijg je niet zomaar opgelegd”, zegt Palmen. Ze heeft samen met haar fractievoorzitter Pieter Omtzigt vragen gesteld aan minister Van Weel. NSC De Raad van Discipline legde een waarschuwing op omdat Veldhuis de vertrouwelijke e-mails een relatief korte periode onder zich heeft gehad (van oktober 2018 tot 15 januari 2019) en vanwege het tijdsverloop (bijna drie jaar) tussen het einde van deze periode en het indienen van de klacht. Sanders zet vraagtekens bij die onderbouwing. “Ruim drie maanden, dat lijkt ook weer geen heel korte periode. En ik weet niet of het tijdsverloop zo relevant is. Volgens de Raad is de desbetreffende klacht immers binnen de wettelijke termijn ingediend.” Het valt Sanders ook op dat Stibbe een klacht heeft ingediend tegen Pels Rijcken, het kantoor van de landsadvocaat. “De klachten in deze zaak hebben echter niets van doen met het handelen van de kantoorbestuurders. Het is al heel lang vaste tuchtrechtspraak dat in dat geval zo’n ‘kantoorklacht’ geen doel treft. De kans van slagen van die klacht was dus op voorhand uiterst gering.” ZAKELIJKE TERECHTWIJZING De tuchtrechtadvocaat vraagt zich af hoeveel gewicht er moet worden toegekend aan een waarschuwing. “De gebruikelijke
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=