MR. 6 2024 / 31 eisen van cliënten Het is een uitvloeisel van een trend die begon in de Verenigde Staten en Engeland, maar nu ook in Nederland opgeld doet. Cliënten worden geconfronteerd met druk van buitenaf en zoeken advocatenkantoren die bij hun ethische uitgangspunten passen. En ze letten ook op clientèle van die advocatenkantoren. “We verwachten een toename van aanvullende vereisten die cliënten stellen”, verklaart Kamerbeek. “We moeten daarom vaker positie kiezen. Vroeger wilden advocaten dat nooit. Wij kijken daar nu anders tegen aan. Je bepaalt je focus, en dat leidt ertoe dat er partijen zijn die jou niet meer vragen. Maar ik schat de kansen hoger in dan de risico’s.” In pitches voor advocatenwerk wordt vaker gevraagd hoe divers het advocatenkantoor is. “Dat ging voorheen vooral over man/vrouw-verhoudingen, nu ook over multiculturele achtergronden en lhbtiq+”, aldus Kamerbeek. “Amerikaanse cliënten zetten die eisen nog scherper aan: die vragen naar bepaalde percentages. Dan moet je met namen en rugnummers komen. Dat is uitdagend, want we kijken primair wie het meest geschikt is om te adviseren.” ZEVEN VINKJES Ook consultant Robert van Beemen ziet dat advocatenkantoren in toenemende mate worstelen met vragen van cliënten over duurzaamheid, diversiteit en andere thema’s. “Bij diversiteit gaat het niet alleen over de verhouding tussen mannen en vrouwen, maar ook om de vertegenwoordiging van andere culturen. En je ziet steeds meer bewustwording over sociaal economische achtergronden. Dat je niet alleen mensen met zeven vinkjes aanneemt, en dus niet alleen werft bij de corpora in de universiteitssteden.” Van Beemen is partner bij DRB, een adviesbureau voor de advocatuur, en voorzitter van de Law Firm Management ESG Subcommittee van de International Bar Association. Hij was advocaat bij VanEps Kunneman Van Doorne (nu: VANEPS) op Curaçao. Tegenwoordig beantwoordt hij onder meer vragen van advocatenkantoren over CO₂-neutraal werken (afvalverwerking, watermanagement, reisbeleid) en hoe ze dat kunnen realiseren. De afspraken met cliënten zijn niet vrijblijvend, weet Van Beemen. Als cliënten diversiteit als speerpunt hebben, dan verwachten ze dat hun toeleveranciers er ook over nadenken. “Ik hoorde onlangs dat een advocatenkantoor bij de pitch goede sier maakte met een mooi divers team, en dat daar in de praktijk niks van terechtkwam. Toen heeft de general counsel een groot deel van de factuur niet betaald.” Van Beemen benadrukt dat in de bedrijfsethische dilemma’s niet alles zwartwit is. “Je hebt in de olie- en gasindustrie bijvoorbeeld allerlei grijstinten. Mensen voelen zich misschien niet senang bij het faciliteren van de exploitatie van nieuwe olie- en gasvelden. Iets anders is dat we Shell keihard nodig hebben bij het halen van onze duurzaamheidsambities.” ACCEPTATIECOMMISSIE Om vragen van cliënten goed te kunnen beantwoorden, heeft Van Doorne vorig jaar de kantoorstrategie geherdefinieerd. “We hebben besloten dat we centraal beslissen of we bepaalde zaken aannemen of niet. Daarvoor zijn criteria opgesteld. De centrale vraag is of de zaak past bij de visie die we hebben, dus of de wens van de cliënt aansluit bij onze focus om meer het verschil te maken bij de huidige maatschappelijke uitdagingen.” Die focus richt zich op vier gebieden: demografische ontwikkelingen, klimaatverandering en grondstoffenschaarste, machtsverschuiving en technologische disruptie. Als er twijfel is of een zaak kan worden aangenomen is er een breed samengestelde commissie die ja of nee zegt. “Medewerkers laten in die discussie hun stem meer horen”, vertelt Kamerbeek. “Jonge advocaten willen meer inspraak in de zaken die zij van belang achten, en dat faciliteren we. Maar… als dat tien keer in een jaar gebeurt, kun je je wel afvragen of je op je plek bent binnen de organisatie.” De nieuwe strategie leidde ertoe dat Van Doorne in 2023 nee zei tegen het adviesverzoek van een tabaksfabrikant. “Een grote zaak”, blikt Kamerbeek terug. “De acceptatiecommissie oordeelde dat die niet paste in de focus die we hebben afgesproken binnen kantoor. We hebben die partij geïnformeerd. Dat was wennen, want een cliënt afwijzen doe je niet graag als advocaat.” KOUDWATERVREES Mr. benaderde ook Stibbe voor dit artikel. “De vragen die cliënten stellen zien vooral op compliance gerelateerde onderwerpen (zoals bijvoorbeeld de naleving van sancties), maatschappelijke betrokkenheid, ESG en diversiteit”, stelt een woordvoerder. “Cliënten willen weten wat wij op die verschillende thema’s doen.” Stibbe heeft nog niet meegemaakt dat cliënten vragen welke andere cliënten het kantoor bijstaat. “Zo ja, dan zal Stibbe geen namen noemen tegen andere cliënten.” Voor het schrijven van dit artikel benaderde Mr. naast Van Doorne en Stibbe meerdere grote kantoren. Die weigerden vragen te beantwoorden of spraken in algemeenheden. Voor die koudwatervrees heeft Robert van Beemen wel een verklaring. “Het gaat over de kern van wat een kantoor doet. Kantoren willen werken aan diversiteit en duurzaamheid, maar dat ligt gevoelig als harde commitments achterblijven.” • Sjoerd Kamerbeek (Van Doorne) Robert van Beemen (DRB)
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=