Mr.

MR. 6 2024 / 39 bedrijfsjuristen Maar AI is een ontwikkeling die kenniswerk vervangt. Generatieve AI is fundamenteel anders: werk dat je voorheen een stagiair of eerstejaars jurist liet doen, kan heel binnenkort door een AI-systeem worden gedaan. Zo’n ‘agent’ opereert als een volwaardig lid van je team, dat je alleen nog even moet controleren en aanvullen – zoals je dat ook met die eerstejaars jurist moet.” Omdat die fundamentele veranderingen al zo dichtbij zijn, is het wat Woodward betreft cruciaal dat bedrijfsjuristen – als ze dat nog niet gedaan hebben – zelf gaan experimenteren en zich een beeld vormen van de mogelijkheden. “Pas het gewoon eens toe op allerlei dingen. Wees nieuwsgierig. Heb een open vizier en omarm de kansen die AI voor jou biedt – maar wees ook beducht op de risico’s.” VERSCHUIVING Die risico’s zijn er op twee niveaus. Enerzijds is er het risico voor de organisatie die AI inzet, maar onvoldoende aansluiting vindt bij de juridische afdeling: wetgeving als de AI Act stelt hoge eisen aan AI-inzet en voor compliance is het een vereiste dat organisaties hun hele leverketen in beeld hebben. Implementeer je AI-ondersteunde systemen of hardware, of werk je samen met leveranciers die dat doen, dan horen daar een inventarisatie en andere verplichtingen bij waarmee je als organisatie aantoont dat je aan de wet voldoet. Maar er is bovendien een risico voor de bedrijfsjurist zelf, zo constateren Sebastiaan ter Wee en Dominique Poot van Deloitte. Ter Wee leidt het Legal Tech en Contracting team bij Deloitte Legal en Poot heeft als director bij Deloitte Legal Management Consulting ruime ervaring met de implementatie van technologie in juridische context. Beide heren zijn hoofdauteur van het eind november verschenen boekje NGB Reeks deel X: AI, over de impact van AI op bedrijfsjuristen. “De old school jurist, die zit te wachten op een e-mail of een belletje, vormt straks een risico”, legt Poot uit. “En ik zeg old school, maar dit heeft niets met leeftijd te maken. Het gaat om aanhaken bij innovatie, dus nieuwe technologie omarmen. Dat moet je bovendien proactief doen, vanuit je eigen intrinsieke motivatie, in plaats van reactief. Doe je nu, met de huidige AI-ontwikkelingen, niets? Dan zul je straks voorbijgelopen worden.” Ter Wee voorziet daarom een belangrijke verschuiving van de verantwoordelijkheid van bedrijfsjuristen. “Je moet als bedrijfsjurist veel meer dan vroeger een forward leaning, product-begrijpende jurist zijn. Dat houdt in: je moet midden in de organisatie staan, met je voeten in de modder, en snappen welke producten jouw organisatie maakt en welke juridische vraagstukken daarbij horen. Dus niet geïsoleerd in je silo zitten, maar horizontaal door de organisatie bewegen. Je moet daarbij met allerlei functies binnen de organisatie samenwerken en bovenal begrijpen wat ze doen, wat hun drijfveren zijn en waar hun belangen zitten. Ik noem dat ook wel: de legal unicorn. Die bedrijfsjurist, die is straks goud waard.” EXPONENTIËLE VERANDERING Ter Wee noemt de autobranche als voorbeeld. Vroeger was een auto een puur mechanisch product, maar tegenwoordig hebben auto’s internetverbinding, genereren ze data en zitten ze bomvol technologie. “Dat werpt allerlei vragen op waar een jurist naar moet kijken. Wat doe je met die data, hoe verwerk je die, hoe zit het met de privacy? Datzelfde gebeurt nu bij organisaties die AI gaan gebruiken, waar dan ook in de organisatie. Dan wil je als organisatie een bedrijfsjurist die vooruitloopt op de ontwikkelingen, verantwoordelijkheid neemt, proactief meedenkt en richting geeft. Een jurist die de ontwikkelingen helpt versnellen, in plaats van telkens op de rem trapt.” Poot ziet een groot verschil tussen de opkomst van AI en eerdere technologische ontwikkelingen die bedrijfsjuristen raakten, zoals de beweging naar de cloud en toenemende automatisering. “Dit keer is het anders”, aldus Poot. “Die andere ontwikkelingen waren nuanceverschillen in hoe je ging werken. Maar AI heeft impact op de hele samenleving. Van jong tot oud, iedereen heeft het erover. De ontwikkeling is enorm en gaat dwars door alle lagen van de maatschappij. En het is een exponentiële verandering, geen lineaire: AI gaat zich veel sneller ontwikkelen dan veel mensen beseffen.” GEPERSONALISEERDE BUDDY De AI-opkomst van nu biedt voor bedrijfsjuristen legio kansen om zich te onderscheiden, ontwikkelen en een nieuwe, cruciale positie in hun organisatie in te nemen. Dat levert tegelijkertijd een uitdaging op, weet Ter Wee: “Het instapniveau gaat omhoog. Als je junior jurist in de toekomst een AI-assistent is, dan heb je als bedrijfsjurist eigenlijk vanaf dag één al senioriteit nodig. Je moet direct midden in de organisatie staan, snappen wat je moet doen om waarde toe te voegen en helikopterview hebben. Maar dat is lastig, als je net binnenkomt.” Poot voegt toe: “Voorheen was repetitief werk, zoals het opstellen van contracten Martin Woodward (Randstad) Sebastiaan ter Wee (Deloitte)

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=