66 / Mr. 6 2024 lezen Michiel Smit, die een promotieonderzoek doet naar bewerkingen in het auteursrecht, houdt van lezen. Op zijn nachtkastje liggen meer historische boeken dan romans – geen wonder voor iemand die niet alleen rechten, maar ook geschiedenis studeerde. het niet het allernieuwste boek meer is maakt weinig uit: de onderwerpen spreken tot mijn verbeelding en het verfrist mijn basiskennis weer. De voornaamste verdienste van de auteurs is dat zij anderhalf millennium hebben weten samen te vatten in een overzichtelijk en goed leesbaar boek: van de Griekse poleis en Etruskische koningen tot Alexander de Grote en de Visigoten. Tot slot een ernstiger boek, dat ik onlangs in één weekend heb uitgelezen: Mes van Salman Rushdie. Het zijn de memoires, en daarmee Rushdies eerste boek van na de aanslag op zijn leven in 2022, die hij ternauwernood overleefde. In detail neemt Rushdie de lezer mee in de lijdensweg die hij en zijn familie sindsdien hebben doorstaan: die details variëren van onsmakelijk en vernederend tot aangrijpend en vertederend. Juist dankzij die openhartige kwetsbaarheid getuigt het boek van veerkracht en moed. Lichte kost is het uiteraard niet, ontroerend en belangrijk des te meer. • Lezen is voor mij niet alleen een hobby, het is als wetenschapper ook simpelweg mijn taak. Als die twee elementen samenvloeien en ik lees interessante materie voor mijn werk, dan vind ik dat een voorrecht. Dat is bijvoorbeeld het geval met Hollywood’s Copyright Wars van Peter Decherney, die verslag doet van de auteursrechtelijke schermutselingen in het Hollywood van de twintigste eeuw. Het boek staat bol van de leuke feitjes, maar ik beperk mij hier tot de opkomst van de filmindustrie. Deze nieuwe technologie riep veel vragen op zoals ook generatieve AI dat nu doet. Kon een film bijvoorbeeld als ‘bewerking’ inbreuk maken op een boek? Kenmerkend aan de opkomst van deze sector was het kopiëren (‘duping’) van andermans films: Edison en andere Amerikaanse pioniers probeerden elkaar af te troeven door zo snel als mogelijk – in de Verenigde Staten onbeschermde – Europese films te kopiëren en in Amerika te verkopen. Kortgezegd: de brutaalste en snelste nadrukkers werden de marktleiders. Een interessante constatering bezien vanuit het kunstmatige tijdperk waarin enkele (Amerikaanse) AI-techreuzen met de scepter zwaaien. Overigens leek Nederland rond 1900 in veel opzichten op de VS: ook hier bestond een opportunistische houding ten aanzien van buitenlandse werken. Net als de VS was Nederland nog geen partij bij de Berner Conventie, waardoor boekendrukkers ongestraft buitenlandse werken in Nederland (vertaald) konden nadrukken en uitgeven. Het tweede boek dat ik kort bespreek is De Oudheid van F.G. Naerebout en H.W. Singor: een van de vele boeken die ik heb aangeschaft voor mijn geschiedenisstudie, en waar ik voor mijn plezier nog steeds regelmatig doorheen blader. Dat HET NACHTKASTJE VAN Michiel Smit MICHIEL SMIT is promovendus bij de sectie Intellectueel eigendomsrecht van de Universiteit Leiden.
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=