MR. 1 2025 / 19 interview “DE ARBEIDSMARKT WORDT AFGEROOMD DOOR ADVOCATENKANTOREN EN HET BEDRIJFSLEVEN” WIE IS MARC FIERSTRA? Marc Fierstra (Velsen, 1959) studeerde tussen 1978 en 1983 rechten aan de Universiteit van Amsterdam. Na zijn studie werkte hij drie jaar als advocaat (bij Nolst Trenité, Hoogenraad & Van Velzen) en vervolgens twee jaar bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Van 1990 tot en met 1993 was hij als referendaris verbonden aan het Hof van Justitie in Luxemburg. Vervolgens stapte hij over naar het ministerie van Justitie (één jaar) en werkte vervolgens vier jaar bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. In 2000 werd hij raadsheer in het College van Beroep voor het bedrijfsleven. Sinds 2009 is hij raadsheer in de Hoge Raad. Fierstra is tevens (sinds 2021) voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak. In zijn vrije tijd gaat hij graag met vakantie in Europa, bezoekt musea met moderne kunst en wandelt hij veel, graag in de duinen bij zijn woonplaats. Zijn favoriete boek is Max Havelaar. “Vanwege de problematiek, vanwege het lef om dat in die tijd te schrijven en vanwege het schitterende taalgebruik. Ik herlees het vaak.” Fierstra brengt deze berekeningen in met een bedoeling: salarissen in de hele juridische sector bepalen ook de aantrekkelijkheid van het beroep van rechter, “want we zitten met tekorten”. “Er melden zich nog altijd rechters in spe aan. Maar arbeidsmarkttechnisch doen we het niet goed. Kandidaten vinden het inkomen te laag en de werkdruk doet niet onder voor die van advocaten bij grote kantoren. Die werkdruk en steeds minder regie over het eigen werk doen afbreuk aan het plezier daarin, de voldoening valt tegen. Rechters verdienen heel netjes hoor, maar elders kunnen juristen meer verdienen. Zo simpel is het.” Weinig aanbod van nieuwe rechters, én magistraten die de Rechtspraak verlaten – daarmee hebben ze te kampen. Uit een recent onderzoek blijkt dat ruim negen procent van de NVvR-leden plannen heeft om binnen vijf jaar de rechterlijke macht vaarwel te zeggen – twijfelaars zijn hierbij niet eens meegerekend. Het gaat om 75 officieren van justitie en 250 rechters die dan voortijdig stoppen, bovenop de demografisch verklaarbare pensioneringen. “De arbeidsmarkt wordt afgeroomd door advocatenkantoren en het bedrijfsleven, vanwege de financiële aantrekkelijkheid.” 65 UUR PER WEEK Fierstra roept een uitspraak van een collega in herinnering: voor iedere rechter die nu met pensioen gaat, moeten er twee nieuwe worden aangetrokken. “De generatie die nu vertrekt – een beetje mijn generatie – bestaat uit mensen die dóórgaan, net als mijn vader als huisarts. Gemiddeld werkt een rechter 65 uur per week, dat blijkt uit een enquête van de NVvR onder haar leden. Gemiddeld hè, op alle niveaus, en dat is al jaren zo. Je wilt niet het risico lopen dat je op zitting ontdekt dat je een belangrijke vraag hebt gemist. Of het concept-vonnis moet af. Bij officieren van justitie zie je een vergelijkbaar beeld. De jongere generatie vindt hard werken niet erg, maar niet iedere avond en ieder weekend.” Juist vanwege die werkdruk is in de vorige cao besloten een ‘verkenner’ (Jaap Winter) aan te stellen om te kijken hoe dit anders kan. “De arbeidsinspectie heeft er wel eens opmerking over gemaakt”, zegt Fierstra. “Je loopt het risico dat mensen langdurig uitvallen, of dat ze zeggen: ik heb er genoeg van. Ze gaan weg, en als ze blijven wordt hun binding met het werk minder.” Wat heeft u kandidaten te bieden? Kom bij ons 65 uur per week werken? “Met het salaris zijn we niet concurrerend. Het is geweldig om met iedere uitspraak opnieuw de rechtsstaat te verwezenlijken. We hebben het mooiste vak ter wereld, maar dat zeggen ze in de advocatuur ook – dus dat overtuigt kennelijk niet. Dat was in de jaren tachtig anders: waren er dertig raio-plaatsen per jaar beschikbaar, dan kwamen daar achthonderd mensen op af. Als we nu voor een vacature acht of negen kandidaten hebben, zijn we blij. We hebben nu permanent bij alle rechtbanken vacatures openstaan. Die worden wel vervuld, maar er gaat tijd overheen.” Als die werkdruk zo hoog is, wat zegt dat over goed werkgeverschap van de Rechtspraak? “Het zegt in eerste plaats iets over de betrokkenheid van de mensen die dit werk doen. Als een rechter ziek is, dan zeggen collega’s: die zitting moet doorgaan. Partijen zijn opgeroepen, de zittingscapaciteit is gepland. Dat wordt overgenomen, maar nergens gaan er uren vanaf. De professionaliteit van de rechters zit ons eigenlijk in de weg. Op de tweede plaats: dit zegt ook iets over de organisatie van de Rechtspraak. Bezuinigingen op het overheidsapparaat werden doorvertaald
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=