Mr.

MR. 1 2025 / 25 arrest van de maand ‘Hier spreekt de politie!’ Op een zonnige dag in juli 2011 hield de politie een groep betogers aan wegens samenscholing voor een kraakpand in Amsterdam. Na een arrest van het Europese Hof wachten ze nog steeds op hun vrijspraak. door Jurjen Boorsma WAS DIT NU EEN BETOGING OF WAS ER SPRAKE VAN EEN VERBODEN SAMENSCHOLING? Een betoging, zegt de kantonrechter, en spreekt vrij. Een verboden samenscholing in strijd met de APV, vindt het Amsterdamse hof (ECLI:NL:GHAMS:2015:3651). Bivakmutsen, luchtbedden om je tegen klappen te beschermen, afsteken rookbommen: dit is geen demonstreren, dit is rottigheid schoppen en confrontatie met de politie zoeken, zegt het hof, na het aanhoren van de commissaris ter zitting. Vijftig euro boete. In cassatie voegt AG Bleichrodt eraan toe dat niet hoeft vast te staan dat de verdachte zelf een dreigende houding heeft aangenomen, kwade bedoelingen heeft gehad of bedreigend is overgekomen dan wel de andere bewezen verklaarde gedragingen heeft verricht. “Dat legt de lat te hoog”. Het “groepsgewijs begaan van ordeverstoring” is voldoende, en het bewijs daarvoor is voldoende met redenen omkleed (ECLI:NL:PHR:2017:262). Dat oordeel wordt overgenomen door de Hoge Raad, met als toevoeging dat artikel 11 EVRM (vrijheid van vergadering) volgens vaste Europese rechtspraak immers niet strekt tot bescherming van “a demonstration where the organisers and participants have violent intentions”. Hier spreekt de politie! De Hoge Raad zal u straffen! Cassatieberoep verworpen. Vijf van de 150 laten het er niet bij zitten en gaan door tot het Europese Hof. Vaste rechtspraak? Dat zullen we nog wel eens zien. Het Hof kijkt er inderdaad anders tegenaan. Wat was de rol van de politie? Was de bijeenkomst vreedzaam bedoeld? Had de betrokkene zelf gewelddadige intenties? Heeft betrokkene iemand verwond? Ook als er geblokkeerd wordt kan de demonstratie nog steeds vreedzaam zijn. Ook als anderen gewelddadig zijn kan iemand nog steeds een vreedzame demonstrant zijn. Het EHRM oordeelt dat de Hoge Raad te weinig heeft gekeken naar de individuele handelingen en het gedrag van de veroordeelden: niet is meegewogen of de Willem Jebbink, de advocaat van de betogers, zegt: ”We wachten nu al maanden op een vervolg, maar alles moet opnieuw, wat eigenlijk absurd is.” Hij kreeg in november 2023 – al meer dan een jaar geleden – gelijk van het Europese Hof. Principezaak. Trouwens ook voor de politiecommissaris met wie het verhaal begon. Deze commissaris arriveert op 5 juli 2011 bij een te ontruimen kraakpand op de Passeerdersgracht waar hij “aldaar constateerde” dat “een grote groep mensen zich op de rijbaan bevonden die gehuld waren in feestkleding en zich met diverse toeters en trommels ook als zodanig gedroegen”. Vintage Bommel. Enkele betogers hebben bivakmutsen en luchtbedden. Er zijn barricades met tafels en stoelen en spandoeken. “Ook zag ik dat zij met elkaar soms dansen uitvoerden”, vervolgt deze commissaris Bulle Bas. “Er werd met muziekinstrumenten en door muziek, kennelijk op versterkte wijze voortgebracht, veel geluid geproduceerd. Maar ook een aantal individuen deden doeken voor hun mond en hadden voorwerpen in hun handen, kennelijk met de bedoeling hiermee te gooien. Op 5 juli 2011 te 06.57 uur, sprak ik door de dakmegafoon de woorden: “Hier spreekt de politie! Verwijdert u of geweld zal worden gebruikt! Dit is mijn eerste vordering!” Het eind van dit kennelijk op versterkte wijze voortgebrachte liedje was dat er bij het kraakpand 150 mensen werden ingesloten en opgepakt en werden beboet. Was dit nu een betoging, of een verboden samenscholing? rol van betrokkenen in feite “vreed- zaam” was zoals bedoeld in andere uitspraken van het Europese hof (ECLI:CE: ECHR:2023:1121JUD005689617). Verdrag geschonden. PRINCIPIEEL DOORVECHTEN “Moedige mensen”, zegt advocaat Willem Jebbink over zijn cliënten, “omdat ze principieel hebben doorgevochten. Alleen met die houding verandert het recht.” Hij hoopt dat het OM een vrijspraak/ontslag rechtsvervolging voorstelt. De uitspraak vindt hij in Europees verband niet verrassend, al is het de eerste keer “dat Nederland op de koffie komt bij het EHRM”. Wat deze uitspraak zou kunnen betekenen voor bijvoorbeeld de Palestinademonstranten bij de Universiteit van Amsterdam, afgelopen jaar? Jebbink vindt dat ook daarin de ME verantwoordelijk is voor wat hij noemt “de teloorgang van de demonstratie”. In plaats van aan te houden zoals aangekondigd werd er volgens de advocaat “op los geknuppeld en met shovels gewerkt. Daarmee lokte de overheid reacties uit.” •

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=