MR. 2 2025 / 49 openbaar ministerie Halsema merkt bij de behandeling van zaken met ordeverstorende passagiers dat agressie aan boord veel impact heeft op andere aanwezigen. “Het doet veel met bemanningsleden. Die durven soms niet meer te vliegen en moeten op zoek naar ander werk. Maar agressie aan boord veroorzaakt ook paniek bij andere passagiers. In een vliegtuig kun je niet vluchten van een bedreigende situatie, je kunt niet weg. Je kunt alleen maar hopen dat het goed afloopt.” Vervelend gedrag aan boord van het vliegtuig wordt hoog opgenomen, afhankelijk van hoe ernstig de ordeverstoring is. Halsema: “Soms gaat het om relatief eenvoudige overtredingen: mensen die roken aan boord, hun gordel weigeren vast te maken of zich irritant gedragen. Maar als er echt sprake is van agressie of geweld, met mogelijk gevaar voor de veiligheid aan boord, dan hebben we het over misdrijven waarvoor potentieel gevangenisstraffen worden opgelegd. Verdachten blijven dan ook soms direct na aanhouding vastzitten.” LASERPENNEN Ook minder voor de hand liggende incidenten die te maken hebben met luchtvaartveiligheid passeren de revue bij het expertisecentrum. Zo zijn er in toenemende mate incidenten met zogeheten laser-aanstralingen: mensen die op vliegtuigen of helikopters schijnen met laserpennen, met alle mogelijke gevolgen van dien. In 2024 kwamen vier van dat soort zaken voor, terwijl het in de twee jaar daarvoor slechts eenmaal gebeurde. “Wat mensen zich niet realiseren: als je met een laserpen op de koepel van een helikopter schijnt, is de gehele koepel verblind, vanwege de wijze waarop het licht door de koepel wordt gebroken”, legt Van Bijsterveldt uit. Ze vertelt over een zaak waarbij een Arnhemse man een politiehelikopter aanstraalde. “De bemanning verloor daardoor het zicht en een van de bemanningsleden kreeg de laser zelfs direct in zijn oog. Vanwege de geavanceerde apparatuur aan boord kon de bemanning direct achterhalen waar de verdachte zich moest bevinden. Agenten op de grond hebben hem toen snel kunnen aanhouden. Maar dat bemanningslid heeft wel oogpijn overgehouden aan de aanstraling, en heeft zelfs langere tijd gevreesd voor het verdere vervolg van zijn carrière. Dit omdat hij mogelijk blijvend letsel aan het incident zou overhouden en dan niet meer had mogen vliegen.” GROTE EN KLEINE LUCHTVAART Als het om incidenten met luchtvaartuigen gaat, bestaat er het onderscheid tussen grote en kleine luchtvaart. Binnen de grote luchtvaart komen zo nu en dan zaken voorbij met luchtvaartpersoneel dat tijdens een steekproef onder invloed van alcohol blijkt te zijn. “Er wordt in de luchtvaart gewerkt met een zero tolerance-beleid, dus vanuit de werkgever volgt vaak al ontslag op staande voet”, licht Halsema toe. “Maar we komen ook strafrechtelijk in actie. Omdat het doorgaans om buitenlands personeel gaat dat spoedig weer vertrekt uit Nederland, proberen we zo snel mogelijk een zaak te bestuderen en af te doen met een transactie of dagvaarding. Zodat de kans het grootst is dat zo’n verdachte ook komt opdagen tijdens de zitting, of een advocaat stuurt. Dat laatste gebeurt het vaakst.” In de kleine bemande luchtvaart gaat het normaliter om recreatieve piloten die luchtverkeersregels overtreden. Denk aan het niet volgen van een luchtverkeerscircuit of het uitvoeren van een gevaarlijke manoeuvre. “Dan ligt het heel erg aan de mate van verwijtbaarheid en de manier waarop iemand reageert hoe we daarmee omgaan”, vertelt Van Bijsterveldt. “Was er wel of geen sprake van opzet of grove nalatigheid? Toont iemand oprecht berouw? Geeft iemand een passend vervolg aan Team Expertisecentrum Luchtvaart: v.l.n.r. Wouter Halsema, Anissa Ajiou, Katja van Bijsterveldt en Aco Verhaegh
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=