MR. 3 2025 / 7 nieuws In een poll op LinkedIn vroeg Mr. juristen naar hun mening over constitutionele toetsing. De meeste deelnemers zijn voorstander van toetsen aan de Grondwet door de rechter. Van de 268 deelnemers koos 56 procent voor de optie dat alleen de ‘gewone’ rechter wetten in formele zin mag toetsen aan de Grondwet. 22,4 procent wilden geen constitutionele toetsing, 21,6 procent was voorstander van een nog op te richten constitutioneel hof. Relatief veel rechtenstudenten kozen voor deze laatste optie, en relatief weinig advocaten. BLANCO CHEQUE Onderzoeker recht en ethiek Henk van Leeuwen koos voor een constitutioneel hof, maar gooit wel een nieuw balletje op: de vraag welke interpretatiemethodes dat hof (of een andere rechter) zal hanteren. “Willen we een blanco cheque geven aan een constitutioneel hof – of aan een andere rechter – en de volksvertegenwoordiging ondergeschikt maken aan de ideeënwereld van een select gezelschap? Is er zo’n dreiging van ochlocratie dat een dergelijke hiërarchie tussen die twee staatsmachten wenselijk is?” ‘Gepensioneerd overheidsjurist’ Huub Linthorst analyseert waarom alle rechters wetten aan de Grondwet zouden moeten kunnen toetsen. “Toetsen van lagere aan hogere regelgeving is gewoon rechterswerk. Dat doen ze nu al prima – met één uitzondering: het toetsen van wetten aan de Grondwet. Verder zouden we de staatsinrichting in het algemeen en de organisatie van de rechtspraak in het bijzonder niet ingewikkelder moeten maken dan nodig is. Dat zouden we doen als we een speciaal constitutioneel hof inrichten.” NUT TE BEPERKT Bedrijfsjurist Jeroen Hilbrink vindt het nut van constitutionele toetsing in Nederland te beperkt. “We kunnen EU-regelgeving niet toetsen aan de Grondwet – op zich logisch, want anders werkt de EU niet. Het nadeel is evenwel dat ons land zoveel soevereiniteit aan ‘Brussel’ heeft gegeven dat er weinig onderwerpen over zijn waarop we zelfstandig kunnen beslissen en waar een constitutioneel hof dus iets van mag vinden.” (Michel Knapen) 78 PROCENT JURISTEN VOOR CONSTITUTIONELE TOETSING HOF: ‘BESLISSEN DOOR MUNTJE OP TE GOOIEN IS VOLSTREKT ONAANVAARDBAAR’ Een rechter van de rechtbank Midden-Nederland gooide een muntje op om te bepalen waar een kind van twee gescheiden ouders naar de basisschool zou gaan. Volstrekt onaanvaardbaar, oordeelde het hof Arnhem-Leeuwarden. Twee ex-echtgenoten hebben een co-ouderschapsregeling voor hun kind. Dat gaat goed totdat het kind naar de basisschool moet. De ouders wonen ruim twee uur rijden van elkaar vandaan. Allebei willen ze dat het kind in hun woonplaats naar school gaat, en daar dan dus ook zijn hoofdverblijfplaats heeft. Ze komen er niet uit en stappen naar de rechter. Die komt er ook niet uit, en laat uiteindelijk het lot bepalen door in bijzijn van de griffier een munt op te gooien. In zijn uitspraak legt hij uit dat hij hiertoe is gekomen omdat de weegschaal niet naar een van beide kanten doorsloeg. De woonsituatie, de mogelijkheden om het kind door de week op te vangen, de opvoedsituatie en het combineren van werk en zorg zijn bij beiden even goed. De rechtbank staat daarom voor “een heel lastige beslissing” en kiest ervoor het lot te laten bepalen. “De ouders hebben tijdens de mondelinge behandeling de indruk gegeven dat zij een dergelijke lotsbepaling als beslissing kunnen accepteren.” ONAANVAARDBAAR De munt beslist in het voordeel van de vader. De moeder gaat in hoger beroep. Ze stelt dat sprake is van een kennelijke misslag, nu de rechtbank haar beslissing heeft gebaseerd op het opgooien van een muntje. Het hof Arnhem-Leeuwarden is het daarmee eens. Het nemen van een beslissing op basis van het opgooien van een muntje is “volstrekt onaanvaardbaar. Een dergelijke handelswijze past niet in het rechtssysteem waarin het belang van een kind een eerste overweging dient te zijn.” Maar omdat het kind inmiddels naar school gaat in de buurt van de vader en het daar naar zijn zin heeft, wordt de beslissing van de rechtbank niet geschorst, zoals de moeder wilde. Het hof vindt het belangrijk om de huidge situatie zoveel mogelijk te continueren, totdat er in de bodemzaak een definitieve beslissing is genomen. Ga voor actueel juridisch nieuws en uitgebreidere versies van deze berichten naar www.mr-online.nl
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=