MR. 4 2025 / 25 interview PRO-DEOZAKEN U hebt gewerkt in een Indonesisch weeshuis, deelde speelgoed uit aan vluchtelingenkinderen in Irak, voerde pro-bonozaken tegen het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en de gemeenten Delft en Veenendaal. Bent u een idealist? “Nee, dat zou te veel eer zijn. Ik probeer met pro bono iets goeds terug te doen voor de samenleving. Maar voor mij werken de echt goede advocaten in de sociale advocatuur, omdat die met extreem weinig middelen mensen zonder geld en status helpen. Dat zijn de idealisten, daadwerkelijk advocaten die van top tot teen een goed hart hebben. Ik ben een commerciële advocaat die ook goede dingen doet.” De zaak tegen het UMCG draait om een vader die het medisch dossier van zijn overleden zoon wilde hebben. “Die kwam via via bij me. Normaal gesproken zou ik niet snel een pro-bonozaak voor een individu doen. Ik dacht dat ik het kon oplossen met een boos briefje. Maar we liepen tegen een muur aan. Dan heb je intussen een band met een cliënt, en je wilt hem helpen. Je voelt onrecht. Je krijgt er geen geld voor, dus je kunt dergelijke zaken alleen oppakken als je er iets bij voelt. Ik heb dat niet met klimaatzaken, maar wel met mensenrechtenzaken zoals het bespioneren van moslims in moskeeën.” In die laatste zaak nam Tjiam het namens twee moskeeën op tegen de gemeenten Delft en Veenendaal. In de Delftse zaak trok Tjiam aan langste eind. “Daar hadden we mazzel dat er een opname was waarin de burgemeester vertelde dat moslims werden geobserveerd in een winkelcentrum. Beter wordt het niet qua bewijs.” In de Veenendaalse zaak heeft de moskee op 30 juli gelijk gekregen bij de rechtbank Midden-Nederland. De civiele rechter oordeelde dat de gemeente onrechtmatig heeft gehandeld door het bureau NTA een onderzoek te laten uitvoeren in de islamitische gemeenschap in Veenendaal. Volgens de rechter is artikel 8 van het EVRM (recht op privacy) geschonden. “Ik ben superblij”, zegt Tjiam over deze overwinning. Staatssecretaris Teun Struycken heeft de samenwerking tussen de commerciële en de sociale advocatuur weer op de kaart gezet. Wat moeten Zuidaskantoren doen voor sociale rechtsbijstand? “Commerciële kantoren moeten daar hun verantwoordelijkheid nemen, en dat doen ze ook al. Veel Zuidas-kantoren hebben samenwerkingsverbanden met sociale kantoren. Wij werken bijvoorbeeld samen met het sociaal advocatenkantoor Oorsprong in Utrecht, en we steunen ze financieel. Ik denk dat de Zuidas daar te bescheiden over is, we geven er geen ruchtbaarheid aan.” Misschien moet u dat wel doen? “We moeten dit misschien meer gecoördineerd aanpakken en naar buiten brengen. Het is niet chic om te koop te lopen met dit soort dingen, maar in dit geval bijten we in onze eigen staart.” AI-GEBRUIK De toekomst. Hoe belangrijk wordt AI in de advocatuur? “Het is belangrijk en het wordt alleen maar belangrijker. De AI-tools die we hebben zijn nog niet zo goed dat je met één prompt alle relevante rechtspraak kunt vinden. Als die stap eenmaal wordt gezet, en dat zal binnen een paar jaar gebeuren, dan kom je steeds dichter bij het moment dat je direct een aantal antwoorden krijgt op de vraag over een casus. Die verwerk je dan in je processtuk.” Wordt de advocaat dan overbodig? “Ik denk het niet. Advocaten kunnen hierdoor efficiënter werken, meer zaken “IK VIND DAT DE ECHT GOEDE ADVOCATEN IN DE SOCIALE ADVOCATUUR WERKEN” UITEENLOPENDE COMMERCIËLE GESCHILLEN Paul Tjiam behandelt in zijn praktijk uiteenlopende commerciële geschillen. Een grote overwinning behaalde hij voor het koninkrijk Spanje in een zaak tegen investeerders in zonne-energie. Spanje had in een investeringsregeling een bepaald rendement gegarandeerd, en versoberde later de regeling. De investeerders pikten dat niet, eisten schadevergoeding en wonnen de arbitragezaak tegen Spanje. De Spaanse staat kwam daarop bij Simmons & Simmons terecht, waar Tjiam de zaak samen met zijn collega Cees Dekker oppakte. “Wij hebben vervolgens bij de Nederlandse rechter met succes betoogd dat de tenuitvoerlegging van het arbitrale vonnis ongeoorloofde staatssteun betrof die Spanje niet mag uitbetalen.” De investeerders zijn in hoger beroep gegaan. CLAIMSTICHTING Een andere opmerkelijke zaak is een kartelschadezaak waarin Tjiam een internationale bank bijstaat tegen een claimstichting. Het betreft hier een follow-on kartelzaak: een civiele procedure die wordt gevoerd om de aansprakelijkheid en schade vast te stellen nadat een mededingingsautoriteit een overtreding van het mededingingsrecht heeft geconstateerd. Gedupeerden kunnen dan een civiele procedure starten om de schade vergoed te krijgen. Of er sprake is van een gedupeerde, van schade of van causaal verband moet allemaal worden onderzocht. In deze zaak draait het om handelaren in buitenlandse valuta (FX trading) die in privéchatrooms concurrentiegevoelige informatie uitwisselden, waarna de mededingingsautoriteiten de banken in kwestie hebben beboet. Gedupeerde bedrijven begonnen via een claimstichting schadeclaims tegen de banken en kozen voor de Nederlandse rechter. “Een complexe zaak met veel juridische vragen, over de internationale bevoegdheid van de Nederlandse rechter en de vraag of, en zo ja waar én door wie de schade is geleden. Alles is interessant aan deze zaak.” In eerste aanleg verklaarde de rechter zich grotendeels onbevoegd. Daarop is de claimstichting in hoger beroep gegaan.
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=