Mr . magazine voor juristen recensent Bas Martens (Delissen Martens) 65 WWW.MR-ONLINE.NL • JAARGANG 18 • NUMMER 6 • DECEMBER 2022 LEGAL TECH de hype gaat voor de baat uit SOCIAAL NOTARIAAT stimuleert toegang tot het recht JEUGDRECHT meer kindvriendelijke uitspraken Omar Salah (Norton Rose Fulbright/Tilburg University): ‘Wetgeving moet meer zijn dan feestje voor Zuidas’ ik en mijn cliënt Godelijn Boonman (GMW advocaten) 39
Hoemaak je het verschil? Als jurist wil je het verschil maken. Voor je cliënt, voor je bedrijf, voor de samenleving. Natuurlijk moet je kennis dan up-to-date zijn. Maar er is meer. Scherpe juristen zijn in staat om verder te denken en vanuit verschillende perspectieven naar dezelfde zaak te kijken. Daarom nodigen onze docenten uit om kritisch door te vragen tot de kern en de essentie achter de actualiteit te doorgronden. Zo krijg je grip op de zaak en loop je steeds voorop als expert in je vakgebied. Dat maakt een wereld van verschil. Ga naar cpo.nl/maakhetverschil en lees hoe CPO-docent Daniël Stein het verschil maakt. De universitaire opleider voor scherpe juristen Onderdeel van de Radboud Universiteit De nieuwste wetenschappelijke inzichten Praktijkgericht en actueel Topdocenten met een frisse blik Interactieve onderwijsmethode Voor een succesvolle rechtspraktijk
MR. 6 2022 / 5 MICHIEL VAN KLEEF managing editor (vankleef@mr-magazine.nl) redactioneel Er is binnen de advocatuur veel discussie over de vraag of en wanneer Nederlandse advocaten de Russische Staat en daaraan gelieerde cliënten mogen bijstaan. De kwestie legt bloot dat de voorschriften voor advocaten vaag zijn en vaak ook tegenstrijdig. Partijdigheid en onafhankelijkheid zijn twee kernwaarden van de advocatuur. Dat de advocaat onafhankelijk is, betekent dat hij de cliënt door het recht gidst, maar niet aan diens leiband loopt. Een advocaat is per definitie partijdig, maar hij is niet de spreekbuis van de cliënt. En hij is volgens de advocateneed (‘Geen zaak verdedigen die ik in gemoede niet geloof rechtvaardig te zijn’) ook weer niet zo partijdig dat hij brute onrechtvaardigheid bevordert. Dan is er het rechtsstatelijk principe dat ook grote schurken recht hebben op rechtsbijstand. En laten we niet vergeten dat het verleidelijk is om lucratieve opdrachten van Russische oligarchen aan te nemen. Het achtste sanctiepakket van de Europese Unie bracht niet de noodzakelijke duidelijkheid. In procedures juridische bijstand verlenen aan Russische cliënten mag wel, juridisch advies geven niet. Er is ook een grijs gebied waar onduidelijkheid troef is. Mogen Russen informeren naar hun rechtspositie? Waarschijnlijk wel. En mogen advocaten die cliënten vervolgens helpen om hun rechten te verwezenlijken? Waarschijnlijk niet. In dit normatieve doolhof kunnen advocaten makkelijk verdwalen, met onduidelijkheid en fricties tot gevolg. Na de inval in Oekraïne waren er kantoren die onder het motto Stand Firm bekendmaakten helemaal geen zaken voor Russen meer te doen. Zo’n activistisch standpunt wekt dan weer irritatie op bij vakgenoten die wél Russische cliënten bijstaan en zich in het verdomhoekje geplaatst voelen omdat ze zouden ‘heulen met Poetin’. Tijdens het recente Gerbrandydebat van de NOvA stelden advocaten in de zaal dat er gegronde redenen kunnen zijn om Russische cliënten te helpen, een standpunt dat onlangs is bevestigd door het Hof van Discipline. Waar normen onduidelijk zijn, is het moreel kompas van de advocaat leidend. Nog even los van de vraag hoe goed dat kompas is afgesteld (zie de vele uitspraken van de Raden van Discipline en het Hof van Discipline): in een normatief vacuüm doet iedereen wat hij zelf wil. En dat komt menig advocaat, ondanks alle principiële discussies die nu worden gevoerd, waarschijnlijk helemaal niet slecht uit. Want hun Russische klanten zijn stuk voor stuk steenrijk en kunnen diep in de buidel tasten. Rijke Russen helpen, of niet? Mr. is hét onafhankelijk magazine voor juristen. Het bericht, belicht en becommentarieert actuele zaken in de juridische wereld. De oplage van Mr. is 20.000; het blad verschijnt zes keer per jaar. Mr. heeft een website, www.mr-online.nl, en kent ook een wekelijkse nieuwsbrief. Informatie over Informatie over abonnementen en adreswijzigingen: zie verderop onder Abonnementen en Adreswijzigingen. Redactieadres Donkere Spaarne 14 rd, 2011 JG Haarlem mail: redactie@mr-magazine.nl Redactie Michiel van Kleef (managing editor), mr. drs. Michel Knapen (nieuwsredacteur), mr. Sam Maasbommel (nieuws- redacteur), mr. Karen Rijlaarsdam (eindredacteur), drs. Christa Rompas (bureauredacteur) Vaste medewerkers mr. Jurjen Boorsma (Arrest van de maand), mr. Alieke Bruins, mr. Peter Louwerse, drs. Michiel Rohlof (Dealmakers), mr. Wouter Rohlof, mr. Henriette van Wermeskerken Fotografie Chantal Ariëns, Chris van Houts, Geert Snoeijer Website www.mr-online.nl Webmeester Richard de Vries mail: webmeester@mr-magazine.nl Uitgeverij Uitgeverij Mr. BV Paul Krugerkade 45A, 2021 BN Haarlem Charley Beerman (publisher) mail: beerman@mr-magazine.nl Ontwerp & vormgeving colorscan bv, www.colorscan.nl Drukwerkinkoop en productiebegeleiding RVV/Grafisch, Almere Media-advies Bas van Wooning, 023 – 711 3200 mail: vanwooning@mr-magazine.nl Abonnementen Abonnementen zijn gratis voor juristen die als zodanig werkzaam zijn en voor wo-rechtenstudenten. Voor anderen: jaarabonnement € 124,50. Meer informatie: www.mr-online.nl/abonneren/ Adreswijzigingen Adreswijzigingen alleen per e-mail en onder vermelding van abonneenummer (zie adresdrager) via abonnementen@ mr-magazine.nl Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd. ISSN 1388-3372 Copyright Uitgeverij Mr. BV 2022
van data naar boedelactief Tijdig veiligstellen en onderzoeken van data vergroot voor curatoren de kans op boedelactief. Insolvit en Nuijten & Nederpel hebben een ruime ervaring in het leveren van cruciale diensten voor de insolventiepraktijk. Ze worden door curatoren ingeschakeld om data veilig te stellen, te toetsen, beschikbaar te stellen en te analyseren. In dit artikel volgt een bespreking van een aan de praktijk ontleende gefingeerde casus. ‘Met enige verontwaardiging leverde de bestuurder zijn laptops in,’ zo schetst Arman Rijsewijk van Insolvit de situatie ter plaatse. ‘Hij gaf meerdere keren aan volledige medewerking te verlenen.’ Bij nadere inventarisatie bleken alle relevante bedrijfsgegevens te ontbreken. De curator, die in het bedrijfspand wat kantoorinventaris en een kleine voorraad had aangetroffen, overhandigde vervolgens de financiële stukken van de boekhouder en de inlogcodes van Microsoft 365 aan Insolvit. ‘We zien dit vaak gebeuren’, legt Rijsewijk uit, ‘dat curatoren in de veronderstelling zijn dat de data is veiliggesteld, omdat er bijvoorbeeld beslag is gelegd op e-mailboxen of op de exportbestanden uit de financiële administraties (auditfiles). Maar in werkelijkheid staat de curator alsnog met lege handen.’ Ook bij dit faillissement bleek dat het geval: de auditfiles bevatte niet alle financiële mutaties en waren daarmee onvolledig. De onderliggende database van de administratie ontbrak, waardoor de werkelijke invoerdatum van boekingen niet te herleiden was. Binnen Microsoft 365 ontbrak de mailbox van de bestuurder. Insolvit kon vanaf de laptops een aantal cruciale mailboxen van failliet herstellen en organiseerde via Exact Online de toegang tot de financiële administraties. Na correcte extractie van de auditfiles was de data geschikt voor boekenonderzoek door Nuijten & Nederpel. Bij het onderzoek riepen een voorraadafboeking uit het vorige boekjaar, enkele rekening-courant posities en een fors gedaalde marge vragen op. ‘Dit zijn typisch aandachtspunten die door ons bij een quickscan worden gesignaleerd’, aldus Olav Nuijten. Nader onderzoek van de database leerde dat de voorraadafboeking slechts enkele dagen vóór faillissement in de financiële administratie was ingevoerd en uit de verwijderde e-mails bleek dat schulden waren overgenomen om de mogelijkheid tot rekening-courant verrekening bewust te creëren. 2,5M 2,0M 1,5M 1,0M 0,5M 2021 Q1 2021 Q2 2021 Q3 2021 Q4 2022 Q1 2022 Q2 2022 Q3 www.nuijtennederpel.nl www.insolvit.nl 0294-748040 De in de quickscan opgenomen analyse van het omzet- en kostprijsverloop leidde naar een project dat niet in de administratie van failliet voorkwam. Daardoor kon de curator betogen dat de bestuurder de ondernemingsactiviteiten had voortgezet en de kosten daarvan ten laste van de gefailleerde had laten komen. ‘Met de vergaarde data en de analyse daarvan hebben wij een rol kunnen spelen bij de afwikkeling van het faillissement’, aldus Rijsewijk en Nuijten. Wenst u een keer met Insolvit en Nuijten & Nederpel van gedachten wisselen over uw casus? Bel of mail ze gerust. Ze denken graag vrijblijvend met u mee. omzet kostprijs
MR. 6 2022 / 7 2022 mr. 6 2022 Interview Omar Salah 24 Advocaat Omar Salah (Norton Rose Fulbright/ Tilburg University) zet met zijn team alles in om grote ondernemingen te redden van een faillissement. “Maar we moeten niet koste wat kost een faillissement vermijden.” Innovatie 42 Legal tech heeft de toekomst. Maar in hoeverre verwerven nieuwe technologieën zich ook daadwerkelijk een vaste plaats in de dagelijkse juridische praktijk? Jeugdrecht 52 Mr. onderzocht aan de hand van twee aspecten – kindvriendelijke vonnissen en het horen van kinderen door de rechter – hoe de minderjarige op het netvlies van de Rechtspraak staat. Muraal 61 Het Bredase onderkomen van de Rechtbank en het Openbaar Ministerie ZeelandWest-Brabant en de Raad voor de Kinderbescherming, moest ‘gezagwekkend’ en toch uitnodigend worden. DECEMBER Sociaal notariaat Waarom is er eigenlijk geen sociaal notariaat? Tweede Kamerlid Michiel van Nispen kwam met een initiatiefnota. Het idee wordt gesteund door beroepsorganisatie KNB. 32 24 39 Nieuws 8 KORTE BERICHTEN Advocaten & sancties tegen de Russen, Burgerlijk Wetboek wordt minder mannelijk, schikken kan beter, rappende advocaat en meer 12 MEESTERS VAN DE WEEK 15 BETER WERK, met onder meer personalia 19 ARBEIDSTHERMOMETER 21 MR.STUDENTEN Column 31 ARREST VAN DE MAAND Vergismoord, 298 keer Rubrieken 18 SNELRECHT Actuele onderwerpen op vele rechtsgebieden 39 IK EN MIJN CLIËNT Godelijn Boonman (GMW advocaten) en Sofie Van de Ven (Zurich Benelux) 49 DEALMAKERS Deals uit de afgelopen periode Subsidiair 65 LEZEN Bas Martens (Delissen Martens) recenseert De Dierenriem van de advocatuur 66 NETWERKEN Borrel ESGseminar van NGB en CMS “Hoe meer instrumenten om bedrijven te redden, hoe beter” OMAR SALAH
8 / Mr. 6 2022 nieuws ‘NIET OP AARDE OM TE HELPEN BIJ HET OMZEILEN VAN SANCTIES’ informeren wat zijn rechtspositie is, dus ook Russen.” En, met een verwijzing naar de kwestie rond de steenrijke Rus Arkadiy Volozj: “Een cliënt mag vragen wat zijn rechten zijn, bijvoorbeeld in verband met een huis in de Vossiusstraat in Amsterdam, en daarop mag ik antwoord geven, maar ik mag hem niet helpen om zijn huis te verkopen, en zijn geld naar het buitenland te verplaatsen.” Volozj is de oprichter van de Russische zoekmachine Yandex. Uit onderzoek door NRC en De Groene Amsterdammer blijkt dat zijn pand door een eigendomsconstructie buiten het zicht van de Nederlandse overheid bleef. Inmiddels is het pand wel ‘bevroren’. Sanctie-advocaat Heleen over de Linden (Rechta Advocatuur) vertelde hoe je als advocaat, als je even niet oplet, sluipenderwijs een moreel moeras in kunt worden gezogen. “Een gesprek gaat al snel de kant op van het helpen van Russische bedrijven. Dat is verleidelijk, omdat het om heel grote bedrijven gaat. Maar ik vind het kwalijk om daaraan mee te werken.” Laat je dat merken, dan blijven sommige klanten weg. Ruslandkenner Helga Salemon van het The Hague Centre for Strategic Studies noemde de scheidslijn tussen wat wel en niet kan ‘flinterdun’. “Zoek je naar de letter of naar de geest van de wet?”, vroeg zij aan de zaal. IDEE-FIXE Derk Sauer (eigenaar van The Moscow Times) noemde de gedachte om Rusland met sancties op de knieën te krijgen een idee-fixe. “Rusland”, legde hij uit, “is een heel groot land. Ze hebben alles: olie, gas, steenkool, graan. Iedereen heeft er een moestuin. En vergeet niet dat Russen veel meer dan wij gewend zijn om af te zien.” Niettemin is hij een voorstander van sancties: de oorlog is volgens hem alleen te winnen door wapens te leveren aan Oekraïne en door zand in de Russische machine te gooien. “Zo kom ik op advocaten. Russen zijn een meester in het wegsluizen van geld. Advocaten, notarissen en andere types hier in de zaal helpen daarbij. In die zin zie ik een schone taak voor de advocatuur.” Panellid Camilo Schutte kon zich daar wel in vinden: “We zijn niet op aarde om te helpen bij het omzeilen van sancties.” (PL) De advocaat met Russische cliënten zit in een lastig parket. Als hij een gesanctioneerde klant juridisch advies geeft, kan dat een overtreding van de sanctieregels opleveren, en leiden tot strafvervolging. Maar een weigering om een Russische cliënt te helpen kan in strijd zijn met de fundamentele principes van onze rechtsstaat, omdat iedereen recht heeft op rechtsbijstand. En dus worstelen advocaten hier mee, bleek tijdens het Gerbrandydebat. De worsteling is voor sommigen des te moeilijker omdat de welgestelde Russische klanten veel geld overhebben voor het omzeilen van sancties. En dergelijke cliënten zijn er veel in Nederland, omdat het makkelijk was om hier belasting te ontduiken. Het debat over EU-sanctiebeleid tegen de Russische Federatie, georganiseerd door de Nederlandse Orde van Advocaten, trok 9 november in sociëteit De Witte in Den Haag een volle zaal advocaten, ook al hebben slechts weinigen van hen te maken met ‘Russische’ zaken. De oligarchen die juridisch advies nodig hebben wenden zich doorgaans tot advocaten die zich toeleggen op sanctierecht en een aantal andere gespecialiseerde kantoren. Dat de opkomst zo hoog was, had er meer mee te maken dat elke advocaat zich van tijd tot tijd de vraag stelt of hij een cliënt ook moet bedienen als dat leidt tot maatschappelijk onaanvaardbare uitkomsten. GRIJS GEBIED Begin oktober bracht de EU het achtste sanctiepakket uit, om Rusland te straffen voor de inval in Oekraïne. Advocaten hebben sindsdien meer duidelijkheid. Juridische adviesdiensten aan Rusland, die eerder nog waren toegestaan, zijn nu verboden. Wie het toch doet, riskeert vervolging door het Openbaar Ministerie en dus een veroordeling door de rechter. Wat nog wel mag is juridische bijstand verlenen in procedures. En dan is er ook nog een grijs gebied, zei advocaat en panellid Camilo Schutte (SSHJ Advocaten). “Iedereen mag
MR. 6 2022 / 9 Ga voor actueel juridisch nieuws en uitgebreidere versies van deze berichten naar www.mr-online.nl BW WORDT MINDER MANNELIJK Het geheel genderneutraal maken van het Burgerlijk Wetboek zou een majeure wetgevingsoperatie vergen, blijkt na een inventarisatie. Wel worden termen met een specifiek mannelijke connotatie zoveel mogelijk vervangen, blijkt uit een brief van minister Weerwind (Rechtsbescherming) aan de Tweede Kamer. De minister onderscheidt drie vormen van niet-genderneutraal taalgebruik.De eerste categorie, het benoemen van gender in een regeling, gaat om termen die voortkomen uit het van oudsher gemaakte binaire onderscheid tussen man en vrouw, met soms juridische consequenties. Tussen ‘moeder’ en ‘vader’ bestaat bijvoorbeeld verschil in rechtsgevolg, gelet op het afstammingsrecht. De minister acht het wenselijk noch proportioneel om dit te herijken door vervanging van de termen door ‘ouder’. De tweede groep genderspecifieke termen zijn die met een onmiskenbare connotatie, zoals ‘voorman’ en ‘goed huisvader’. Deze termen nopen volgens Weerwind tot een wetswijziging. Eenvoudige aanpassingen worden meegenomen in een verzamelwet. De ‘raadsheer’ laat zich wat lastiger de deur wijzen, nu deze in verscheidene wetten is opgenomen en de herziening daarom grote gevolgen zou hebben voor de rechtspraktijk. Hierover gaat Weerwind in gesprek. Ten derde is gekeken naar het algemeen taalgebruik vanuit het oogpunt van sekse- en genderinclusiviteit, waarvoor het eerste boek van het BW is doorgevlooid. Uit de inventarisatie blijkt dat vaak mannelijke voornaamwoorden worden gebruikt als wordt gesproken over bijvoorbeeld rechter of curator. Het woordgeslacht van deze personen of functies is in taalkundig opzicht mannelijk, maar kan als “nietpassend en niet-inclusief” worden ervaren. Wijziging wordt echter – hoewel “principieel wenselijk” – niet opportuun geacht. Alleen al in Boek 1 zou daarvoor bijna de helft van alle bepalingen moeten worden herschreven. Bovendien bestaat het risico dat formuleringen taalkundig onjuist worden of dat onduidelijkheid ontstaat over de betekenis, terwijl zich in de toepassing geen problemen voordoen. Wel staat vast dat nieuwe wetten genderneutraal geformuleerd moeten worden. BLIJ Advocaat Rosa van Zijl, die met een aantal andere juristen opriep tot genderneutrale overheidstaal, toont zich op LinkedIn blij met de brief. “Small steps leiden tot giant leaps op de weg naar inclusieve juridische taal! Fantastisch bericht!” (SM) nieuws Een schikking leidt in veel gevallen toch niet tot tevredenheid bij de betrokkenen. Lucas Lieverse doet in zijn proefschrift ‘De gang op gestuurd’, waarop hij promoveerde aan de Universiteit Utrecht, aanbevelingen om hierin verandering te brengen. Een schikking is in veel gevallen de te prefereren afloop van een rechtszaak. Maar vaak heeft een schikking geen pacificerende werking en sluimert het onderliggende conflict door. Lieverse, verbonden aan Zuyd Hogeschool, onderzocht verbeteringsmogelijkheden in het kader van zijn proefschrift. De rechtswetenschapper observeerde 24 zaken, in Utrecht en Limburg, waarvan er in zes gevallen werd geschikt. Hierbij luisterde hij tevens mee op de gang, want dat is de plek waar schikkingen tijdens de schorsing vorm krijgen. Rechters en advocaten kunnen een bijdrage leveren aan succesvoller schikken, meent Lieverse. Zo zou de rechter meer aan verwachtingsmanagement moeten doen. “Veel mensen zijn principieel als ze voor de rechter staan, ze zien hun zaak vaak als zwart-wit.” Wanneer de rechter hen dan ‘de gang opstuurt’, is er behoefte aan meer begeleiding dan alleen de mededeling dat ‘van een kale kip niet te plukken valt’. Advocaten kunnen ook hun steentje bijdragen: praten, luisteren, afstemmen. Volgens Lieverse, oud-advocaat, verdient de kunst van het schikken meer aandacht in de advocatenopleiding. “Het doen van een openingsbod, het onderzoeken van de belangen van partijen is een vorm van onderhandelen” terwijl advocaten nu toch vooral worden opgeleid om de juridische puzzel te leggen. BREDE DISCUSSIE Schikken leidt lang niet altijd tot tevredenheid in beide kampen. Ook hier is ruimte voor verbetering, denkt Lieverse. Maar de fundamentele vraag of rechters en raadslieden zich meer zouden moeten bezighouden met ‘bemiddeling’, durft hij niet te beantwoorden. Dat vergt nader onderzoek en een brede discussie over de taakopvattingen. ‘SCHIKKEN IN RECHTSZAKEN KAN VEEL BETER’
puur voor de advocaat Al vijf jaar bewezen resultaat voor de advocaat Wij zijn Vurich, de gerechtsdeurwaarder die puur werkt voor de advocaat. De eerste in zijn soort, nu alweer vijf jaar met uitzonderlijk resultaat. En vanaf dag één met een onuitputtelijke drive om van elke case een succes te maken. Wij vullen de gereedschapskist van de advocaat aan met kennis, ervaring en een team meer dan enthousiaste professionals. Ervaar de kracht van effectieve en integere rechtshandhaving. Wij zijn Vurich. Puur voor de advocaat vurich.nl EEN GREEP UIT DE CIJFERS • 47% meer succesvolle executies dan gemiddeld • Netto rendement executie van 1.211% Bron: CBS 2022 AUDIT • De werkwijze van Vurich is zeer zorgvuldig • Veel overleg met de advocaat over de te nemen maatregelen • Exploten van zeer hoge kwaliteit • Hoog serviceniveau, hoog opgeleide medewerkers met sterke betrokkenheid bij de zaken • Elk detail moet perfectie uitstralen • Vurich is onderscheidend in de markt Bron: Externe auditor september 2022 QUOTES EN STANDPUNTEN • Hoe een column kan leiden tot wetswijziging Bron: KBvG juli 2022 • Sjef van der Putten bepleit effectief beslag- en execuitierecht Bron: Mr. van de week NOS Nieuws • Vrijdag 1 oktober 2021 700.00 euro teruggeëist van Rotterdamse neptandarts
MR. 6 2022 / 11 nieuws Onlangs werd de biografie van Harry Holla gepresenteerd, naamgever van Holla Legal & Tax. Oud-collega’s komen daarin aan het woord over Holla, die behalve advocaat ook verzetsleider en president van een oorlogstribunaal was. Commerciële achteloosheid typeerde Harry Holla (1904-1992), zo blijkt uit En de naaste als jezelf. Holla werkte tot zijn tachtigste, uit noodzaak – hij had geen goed pensioen opgebouwd. Privérekeningen liet hij liggen, met enige regelmaat stonden deurwaarders op de stoep van zijn huurhuis. Maandelijks factureerde hij zijn cliënten, door zijn secretaresse het betreffende dossier te vragen, dat met zijn hand te wegen en haar vervolgens het te declareren bedrag te dicteren. Hij vergat dat ook wel eens te doen. Hij had toch genoten van die prachtige zaak, hoe kon hij zich daarvoor laten betalen? PERFECTE DEKMANTEL Na zijn studie in Nijmegen begon Holla als bedrijfsjurist avant la lettre bij firma De Gruyter. In 1943 werd hij advocaat bij een bestaand kantoor – volgens de auteurs van het boek een ‘perfecte dekmantel’ voor Holla’s verzetsactiviteiten, waar hij een leidinggevende rol kreeg. Na de bevrijding van Zuid-Nederland in 1944 werd Holla president van het eerste Tribunaal van de Bijzondere Rechtspleging dat ‘foute’ Nederlanders moet berechten. Terug in de advocatuur (nu in een maatschap met collega Knitel) kreeg Holla de reputatie van iemand die taalkundig puntgave adviezen en processtukken schrijft. Binnen de balie vervulde hij een prominente rol. Volgens oud-collega’s: “Holla was wat we nu een topadvocaat zouden noemen.” (MK) Het gerechtshof ’s-Hertogenbosch oordeelde dat een historische akte over een recht van overpad uit 1755 nog steeds geldig is. De eigenaar van een Eindhovense Etos wil boven de winkel twee appartementen bouwen. Maar het pand heeft maar één voordeur, en die is in gebruik is als ingang van de drogisterij. Daarom wil hij ingangen voor de appartementen maken in de steeg achter het pand. Deze steeg, die wordt afgesloten door een poort, wordt echter door een achtergelegen café als opslagruimte gebruikt. Als de steeg als toegangsweg voor de appartementen moet dienen, kan de café-eigenaar de steeg niet meer als opslag gebruiken. Hij stapt naar de rechter om dit te voorkomen. De Etos-eigenaar beroept zich op het recht van overpad zoals in een akte van overdracht uit 1755 omschreven: “(…) met alle voor en nadelige regten en servituijten als van outs en specialijk met het regt of vrijheid van passage en alle andere gebruik door en van het gangetje.” Rechtbank en hof oordelen allebei dat deze erfdienstbaarheid nog steeds bestaat. Derhalve moeten de toekomstige bewoners van de appartementen via de steeg hun voordeur kunnen bereiken. De café-eigenaar zal een andere plek moeten vinden om zijn voorraden te stallen. (KR) ADVOCAAT HARRY HOLLA VERGAT REGELMATIG TE DECLAREREN PECH VOOR CAFÉBAAS: RECHT VAN OVERPAD UIT 1755 GELDT NOG JONGE ADVOCAAT RAPT OVER HET LEVEN AAN DE ZUIDAS race waarmee hij een haat-liefdeverhouding heeft. In het cliché dat vrije tijd hier schaars is, zit volgens Prakke een kern van waarheid. Gelukkig was Loyens & Loeff de beroerdste niet en stelde het kantoor beschikbaar voor de opnames van de clip. Volgend jaar, zo kondigde MC Prak$ in Quote aan, verschijnt er een album. (SM) “Young Prak$, de typmachien – zulke mails en adviezen heb je never gezien.” De rappende advocaat MC Prak$ bracht onlangs het nummer ‘Typen’ uit, waarvoor de muziekvideo werd opgenomen op de Zuidas. In het dagelijks leven is Marinus Prakke advocaat in de praktijkgroep Competition & Regulatory van Loyens & Loeff. Maar in zijn vrije tijd verruilt de zevenentwintigjarige taalvirtuoos de droge juristentaal voor flexe rapteksten. Zijn nieuwste creatie is Typen, waarin hij er met bravoure en enige zelfspot ritmisch op los rijmt over de wijze waarop hij zijn toetsenbord bedient (te zien via YouTube). Prak$ put inspiratie uit een brede waaier aan onderwerpen, met verwijzingen naar onder meer de sportwereld en hiphopcultuur. “Alles snel, alles business, alles smart / young corporate op die shit zoals Van Gerwen op die darts”, refereert hij aan de drievoudig wereldkampioen darten uit Vlijmen, Michael van Gerwen. En met de regel “Voel me Weezy F baby, king of the south / memo’s snijden hout, vingertoppen zijn van goud”, spiegelt deze koning van de Zuidas zich aan collegawoordkunstenaar Lil Wayne uit New Orleans. RAT RACE Een ode aan Jaap van Dissel van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM, bakfietsvaders in de Watergraafsmeer; uiteenlopende fenomenen werden reeds geadresseerd in het oeuvre van de jonge MC. Nu richt hij zijn pijlen in het bijzonder op werken en leven aan de Zuidas, zijn “biotoop”, en de rat
Samen kunnen we alle spierziekten bij kinderen verslaan! Organiseer jouw eigen actie op www.sportenvoorspieren.nl Coco, Thom, Jenell en Guus sport voor Kom ook in actie!
HET BELANGRIJKSTE WAAR U NIET MEE BEZIG WILT ZIJN Een harmonieus samenspel tussen software, werkplek, beveiliging en communicatie zorgt dat u zich volledig op uw cliënt kunt richten. Als één van deze elementen uit de maat van de harmonie speelt, verstoort dit úw ritme. Goed samenwerkende ICT, ingespeeld op de hoge eisen van de juridische praktijk: dat is al méér dan 10 jaar de synergie van de Lexxyn Groep. Zes partners die elke dag intensief met elkaar samenwerken voor honderden advocaten-, notaris- en deurwaarderskantoren. Laat uw ICT over aan ons, dan hoeft u er niet mee bezig te zijn. Bel 088 - 002 84 00 of ga naar www.lexxyn.nl voor harmonie in uw ICT.
12 / Mr. 6 2022 Dit is een selectie van de uitspraken die de meesters van de week deden op www.mr-online.nl. MEESTERS VAN DE WEEK meesters van de week ming was ondergeschikt aan het voldoen aan formaliteiten, leek het wel. Pas de laatste jaren als bestuursrechter ben ik mij tegen deze harde jurisprudentie gaan verzetten en zaken inhoudelijk gaan behandelen, ook al was het bezwaar en/of het beroep niet-ontvankelijk. Inmiddels is het tij dankzij uitspraken van de Centrale Raad van Beroep, de Hoge Raad en de Raad van State in belangrijke mate gekeerd en is de ambtshalve toetsing van de termijnoverschrijding afgeschaft. In mijn boek bepleit ik een verdere versoepeling.” 31 OKTOBER CHRISTIAN FLOKSTRA De podcast ‘Napleiten’ die Christian Flokstra (Ficq & Partners Advocaten) met journalist Wouter Laumans maakt won de Dutch Podcast Award 2022 in de categorie True Crime. Waarover ging uw populairste podcast? “Je kunt de afleveringen qua populariteit eigenlijk slecht met elkaar vergelijken nu we zeker in de beginperiode veel minder vaste luisteraars hadden dan nu. Maar van de meest recente afleveringen is aflevering 40 met de Amsterdamse advocaat Maurice Veldman door velen wel als de beste aflevering benoemd. Bizar verhaal, een moord 10 OKTOBER NADJA JUNGMANN Nadja Jungmann, lector Schulden en incasso Hogeschool Utrecht, werd benoemd tot bijzonder hoogleraar Bijzondere aspecten van het privaatrecht aan de Universiteit van Amsterdam. Welke wetgeving op schuldengebied vindt u verstandig? “Er ligt momenteel een wetsvoorstel in Den Haag om de civiele rechter de bevoegdheid te geven om een betalingsregeling op te leggen als van een schuldenaar niet redelijkerwijs kan worden geëist dat hij de schuld in één keer betaald. Dit is een heel belangrijke stap. Het komt te vaak voor dat de onwil van schuldeisers om te voorzien in een passende betalingsregeling ertoe leidt dat een schuldsituatie escaleert. Uiteindelijk leidt dat niet alleen tot schade voor de betrokken schuldenaar, maar ook tot schulden bij nieuwe partijen en als de schuldenproblematiek maar groot genoeg wordt tot flinke maatschappelijke kosten.” 17 OKTOBER TIM VIS Tim Vis (Vis & Van Reydt Advocaten) stond de Coöperatie Laatste Wil bij in een proces versus de Staat – tégen de strafbaarstelling van hulp bij zelfdoding en vóór zelfbeschikking over het eigen levenseinde. Zou u een ‘pil van Drion’ in huis willen hebben? “Goede vraag! De ‘pil van Drion’ is niet zozeer een middel maar is de notie dat mensen op een waardige manier hun leven kunnen beëindigen wanneer zij dat wensen, op een manier die voor henzelf en hun naasten aanvaardbaar is. Daar ben ik – heel erg – voor. Ik hoop nog lang en gelukkig te leven. Een levenseindemiddel in huis hoef ik niet, maar de zekerheid dat ik mijn overlijden later zelf mag bepalen zou mij veel waard zijn.” 24 OKTOBER RON JUE Ron Jue, tot februari 2020 bestuursrechter in de rechtbank Gelderland, schreef het boek ‘Onrecht in de rechtsbescherming’. Volgens de flaptekst kijkt u eerlijk, zelfkritisch en onverbloemd terug op uw loopbaan. Wat is het belangrijkste dat u anders had willen doen? “Van het begin af (1994) had ik minder moeten meegaan met de rechtsbeschermingsonvriendelijke toepassing van de Algemene wet bestuursrecht door vooral de Raad van State. Overschrijding van de bezwaar- en beroepstermijn werd bijvoorbeeld rücksichtslos afgestraft. (...) Het verlenen van rechtsbescherNadja Jungmann Tim Vis Ron Jue Christian Flokstra Marten Zwanenburg Brechtje Paijmans Bruno Tideman FOTO: KIRSTEN VAN SANTEN
MR. 6 2022 / 13 KENT U EEN POTENTIËLE MEESTER VAN DE WEEK? MAIL ONS! INFO@MR-MAGAZINE.NL meesters van de week zonder lijk, tal van incidenten tijdens de strafzaak en een verrassend einde ná de strafzaak. En dat alles met een sympathieke oude rot uit het vak die het meemaakte en het bij ons in alle openheid allemaal vertelt.” 7 NOVEMBER MARTEN ZWANENBURG Hoogleraar militair recht Marten Zwanenburg (Universiteit van Amsterdam/ Nederlandse Defensie Academie) opende het Humanitair Oorlogsrecht Congres. Is de belangstelling voor uw werk veranderd sinds de Russische inval in Oekraïne? “Sinds de Russische inval is er veel meer belangstelling voor het humanitair oorlogsrecht in het bijzonder en het militair recht in het algemeen. Ik zie dat het onderwerp onder studenten echt leeft. De laatste maanden sta ik ook regelmatig journalisten te woord over dat recht, terwijl dat daarvoor veel minder het geval was. Het is mooi dat er meer aandacht is voor het humanitair oorlogsrecht, ook al is de aanleiding daarvoor natuurlijk verschrikkelijk.” 14 NOVEMBER BRECHTJE PAIJMANS Brechtje Paijmans (Doelen Advocatuur) is benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘Conflictoplossing en rechtsbescherming in het onderwijs’ aan de Universiteit Leiden. U doet als advocaat al jaren zaken op het gebied van onderwijsrecht en aansprakelijkheidsrecht. Welke zaak is u het meest bijgebleven? “Een zaak waarin ik een vmbo-leerling bijstond en de rechter in eerste aanleg bij het schrijven van het vonnis zelf had bedacht dat de Web (voor mbo-studenten) van toepassing was. Alleen al daarom moest ik in hoger beroep. Maar het is vooral het signaal dat mij is bijgebleven: dat de civiele rechter – logischerwijs – maar weinig onderwijsrechtelijke ervaring heeft. Sindsdien leg ik in civiele procedures regelmatig wet- en regelgeving over en onderwijsrechtelijke literatuur, voor het geval dat.” 21 NOVEMBER BRUNO TIDEMAN Bruno Tideman (Cees Advocaten) schreef het boek ‘Dierenriem van de advocatuur’ (zie ook pagina 65). U schrijft vermakelijk over welke advocaten we kunnen tegenkomen. Een straatvechter, een pitbull zelfs, een rat, een arrogante Zuidas-advocaat. Gezellig, in de balie. “Wie zegt dat de balie gezellig is? Misschien tijdens de jongebaliebijeenkomsten, maar in onze beroepsuitoefening worden we geconfronteerd met de harde werkelijkheid waarin advocaten vaak ongezeglijke opponenten zijn, soms ronduit intimiderend of types die je het bloed onder de nagels vandaan halen. Het is niet alleen goed om je daar tegen te wapenen, maar ook om erover na te denken hoe je kunt voorkomen dat er tussen de advocaten een machtsstrijd ontstaat waar de cliënten niet bij gebaat zijn. Daarvoor is nodig om het gedrag van de ander goed te analyseren en daarnaast aan zelfreflectie te doen. (...)” 28 NOVEMBER DERK VENEMA Jurist en (rechts)filosoof Derk Venema (SSR/Open Universiteit) schreef met Arie-Jan Kwak ‘De integere rechter. Ethiek en praktijk van het rechterlijk beroep’. Tegen welke ethische kwesties loopt een rechter in Nederland zoal aan? “Bijvoorbeeld de vraag wanneer je moet beslissen dat je een zaak niet kunt behandelen. Als je zus een partij is, is het makkelijk. Maar als je neef gehoord is in het onderzoek, of je buurvrouw aandelen heeft in een procederend bedrijf? (...) Ook hoe een rechter zich in haar privéleven gedraagt kan relevant zijn: kan een rechter bijvoorbeeld zangeres in een metalband zijn? Maar ook de uitspraak in een zaak is een ethische kwestie, en nooit een louter juridischtechnische, want hij behelst altijd een keuze, hoe zeer die ook juridisch voor de hand lijkt te liggen. Het belangrijkste is een open mind te houden en bij twijfel te overleggen met collega’s. Daarvoor is dan wel een cultuur van openheid en bespreekbaarheid nodig.” 5 DECEMBER HANNA SEVENSTER Hanna Sevenster is lid van de Raad van State en sinds 1 december voorzitter van de Vreemdelingenkamer. Denkt u dat het ook de komende jaren in de Vreemdelingenkamer druk blijft? “De instroom in het vreemdelingenrecht is erg onderhevig aan allerlei ontwikkelingen in de wereld. Dat geldt vooral voor de instroom van asielzoekers. Denk aan oorlogen of politieke omwentelingen waardoor veel mensen vluchten. Die aanvragen worden beoordeeld door de IND; rechters beoordelen daarna of de afwijzingen stand kunnen houden. Dat kan veel werk zijn. Maar soms ook komen er veel vluchtelingen die (bijna) allemaal een vergunning krijgen, zoals uit Syrië nadat daar de oorlog uitbrak. Daar hebben wij als rechters op dat moment geen werk aan. De instroom is al met al nogal onvoorspelbaar. Maar ik vrees dat het met de huidige ontwikkelingen, en dan denk ik ook aan de gevolgen van de klimaatverandering, ook bij ons in de Vreemdelingenkamer voorlopig wel druk zal blijven.” • Derk Venema Hanna Sevenster
Webinar Actualiteiten AVG & UAVG 4 april 2023 NOvA 3 Seminar aanbesteding & schaarse rechten 20 juni 2023 NOvA 4 Cursusaanbod 2022/2023 Juridisch PAO Leiden Het Juridisch PAO van de Universiteit Leiden organiseert en faciliteert postacademisch onderwijs voor advocaten en andere juridisch geschoolde of georiënteerde professionals in heel Nederland. Daarnaast organiseert JPAO een groot scala aan evenementen zoals seminars, congressen en inhousedagen. Er worden naast (online) cursussen en webinars, verschillende opleidingen aangeboden door diverse topwetenschappers en specialisten uit de praktijk. Door verschillende perspectieven die zij overbrengen, krijgen deelnemers een breed aanbod aan inzichten aangereikt. Wij kunnen met zekerheid zeggen dat onze juridische specialisatieopleidingen van zeer hoge kwaliteit en altijd actueel zijn! Specialisatieopleiding Business Valuation en schadebegroting in het Recht 6 maart 2023 t/m 26 juni 2023 NOvA 40 Specialisatieopleiding Cybercrime & Cybersecurity 9 maart 2023 t/m 6 juli 2023 NOvA 40 Specialisatieopleiding Aanbesteding & Schaarse rechten 21 maart 2023 t/m 20 juni 2023 NOvA 20 Live deelnemen of terugkijken Onze cursussen en webinars worden opgenomen. De opname wordt na afloop met u gedeeld. U kunt de opname terugkijken op een moment dat het u uitkomt en zo ook uw POpunten behalen. Leiden Law Lunch Intellectuele Eigendom De Leiden Law Lunch IE is een informatieve online bijeenkomst (via Zoom) tijdens lunchtijd van 12 tot 13 uur over een actueel onderwerp in het betreffende rechtsgebied. NOvA 1 (per webinar) Actualiteiten Huurrecht 19 december 2022 NOvA 4 Congres Eindevaluatie wet kinderbeschermingsmaatregelen: hoe nu verder? 20 januari 2023 NOvA 5 Congres Kinderrechten en migratie 26 januari 2023 NOvA 4 Specialisatiecursus Civiele Cassatie en Procesrecht: Masterclass Cassatie 13 maart 2023 NOvA 7 Bekijk het volledige aanbod van Juridisch PAO Leiden op onze website: www.paoleiden.nl/cursusaanbod Vaardigheden Time Management voor advocaten en juristen-meer doen in minder tijd 9 maart 2023 NOvA 5 Overtuigen op papier 2 juni 2023 NOvA 5, LRGD 5 Specialisatiecursus Huurrecht 2 juni 2023 t/m 23 juni 2023 NOvA 20 Specialisatieopleiding Jihadisme, Terrorisme, Contraterrorisme, een brede aanpak: ideologie recht & inlichtingen Data nader bekend gemaakt vooraanmelding via pao@law.leidenuniv.nl NOvA 48 Specialisatieopleidingen
MR. 6 2022 / 15 PERSONALIA 1 13 7 2 14 8 4 16 10 6 18 12 3 15 9 5 17 11 24 23 19 20 22 21 beter werk FLEUR LE ROY (19) is per 1 oktober begonnen als advocaat bij van Ardenne Crince le Roy Advocaten in Rotterdam. Daarvoor werkte ze bij Allen & Overy. Le Roy houdt zich bezig met de financieel-economische strafpraktijk. BARBÉE BARTELS (20) is per 1 oktober van Baker McKenzie overgestapt naar Van Benthem & Keulen in Utrecht. Ze is gespecialiseerd in Banking & Finance. INGE ARTS (21) is per 1 oktober begonnen bij Van Hall Advocaten Arbeidsrecht in Utrecht. Daarvoor werkte ze bij L&A Advocaten. JACINTHA VAN DORP (22) is per 15 september begonnen bij Van Kaam Advocaten in Amsterdam. Ze werkte daarvoor bij SOLV Advocaten. Van Dorp is gespecialiseerd in media-, intellectueel eigendoms- en privacyrecht. ROBBERT JANSEN (23) is 1 november gestart als partner Private Equity/ M&A bij Van Till advocaten in Amsterdam. Hij is afkomstig van Simmons & Simmons. GABRIËL VAN GELDER (24) is per 1 november begonnen als partner bij VanLoman in Amsterdam. Hij werkte hiervoor bij DLA Piper. Van Gelder adviseert over internationale tax structuring. HANNEKE BENNAARS (1) is 7 november begonnen als partner bij Allen & Overy. Daarvoor was ze universitair hoofddocent bij de Universiteit van Amsterdam. Bennaars is gespecialiseerd in arbeidsrecht. HUB DOHMEN (2) is sinds 1 oktober advocaat bij BG.legal in ‘s-Hertogenbosch. Hij had een eigen kantoor, Dohmen advocaten, dat nu de krachten heeft gebundeld met BG.legal op het gebied van intellectueel eigendomsrecht, IT-recht en technologie. RAMEEZ RAHMAN (3) is 1 oktober begonnen als patent attorney bij Bird & Bird. Hij werkte daarvoor als senior Scientist, Patent Expert bij TNO. TON VAN DEN BOSCH (4) is per 1 november begonnen als partner bij Clyde & Co in Singapore. Daarvoor werkte hij onder meer bij Allen & Overy en bij Addleshaw Goddard. Van den Bosch is gespecialiseerd in private M&A, joint ventures en projecten in de terminals-, logistieke- en energiesector. BEN WEKKER (5) is per 1 oktober begonnen als advocaat-medewerker bij DVDW in Rotterdam. Hij is afkomstig van Van Doorne en is gespecialiseerd in vastgoedrecht, fusies overnames. JORIS OSTER (6) is sinds 1 november begonnen partner bij Florent in Amsterdam. Hij was partner bij Simmons & Simmons en is gespecialiseerd in arbeidsrecht. KARINA RONGEN (7) is op 1 oktober begonnen bij KBS Advocaten in Utrecht. Ze komt van Wybenga Advocaten en is gespecialiseerd in gezondheidsrecht. MARIJKE STEVENS (8) is sinds 1 november werkzaam bij KBS Advocaten. Zij werkte daarvoor bij Work- Legal en is gespecialiseerd in arbeidsrecht. ROBERT VAN AGTEREN (9) is 1 september begonnen als partner bij HabrakenRutten in Amsterdam. Hij was partner bij Baker McKenzie en houdt zich bezig met litigation. LUKE VAN DE LAAR (10) is sinds 1 november senior associate bij Kemperink Maarschalkerweerd Wouters in Amsterdam. Hij is afkomstig van Houthoff en is gespecialiseerd in Corporate/M&A. Arbeidsrechtadvocaat SASKIA BOLLEN (11) is per 1 oktober begonnen als partner bij KienhuisHoving advocaten en notarissen in Utrecht. Daarvoor werkte ze bij Van Odijk Advocaten. LINDA VAN DER VAART (12) en JOHN JANSEN (13) zijn per 1 oktober begonnen als advocaat bij KienhuisHoving in Utrecht. Van der Vaart komt van Van Odijk Advocaten en is gespecialiseerd in arbeidsrecht, Jansen komt van Dentons en is gespecialiseerd in intellectuele eigendom, ICT-recht en privacy. DANIELLE ZWARTJENS (14) is sinds 1 november partner bij Legaltree in Leiden. Ze werkte daarvoor bij Nysingh advocaten-notarissen. Zwartjens is gespecialiseerd in gezondheidsrecht. RICHARD HANSEN (15) is per 22 augustus begonnen als managing associate bij Linklaters. Hij komt van NautaDutilh enj is gespecialiseerd in internationale investerings- en handelsarbitrage. BAS MEES (16) is per 1 oktober partner bij Rutgers & Posch in Amsterdam. Hij werkte daarvoor bij Vriman M&A Lawyers en is gespecialiseerd in private equity. Per 15 oktober is ANOUK OOSTEROM (17) partner bij Rutgers & Posch. Ze komt van w + o advocaten en is gespecialiseerd in Corporate/M&A en Commercial Contracts. KIM DEMANDT (18) is 15 oktober begonnen als docent bij Tilburg University en als advocaat bij Demandt Advocatuur in Roosendaal. Daarvoor werkte ze bij Hertoghs Advocaten. Demandt is gespecialiseerd in belastingrecht en strafrecht. Wilt u een overstap voor de personaliarubriek melden? Dat kan via het aanmeldformulier op de site: www.mr-online.nl/meld-een-carriereswitch/
activiteiten 16 / Mr. 6 2022 25 26 28 27 beter werk Familierechtadvocaat MILOU DE GROOT (25) is per 1 oktober overgestapt van Ledgelaw naar Westland Partners (Naaldwijk/Rotterdam). MARCO ANINK (26) is per 1 november begonnen als director Financial Services Legal bij PwC Nederland. Daarvoor werkte hij bij RWV Advocaten. Belastingadviseur RODERIK BECKERS (27) en advocaat HARMEN HOLTROP (28) vormen sinds 6 oktober het dagelijks bestuur van Loyens & Loeff. BENOEMINGEN De afgelopen periode vonden de volgende benoemingen plaats: • SUZANNE BEIJERSBERGEN, counsel bij BJTK in Amsterdam • BABETTE WALTMAN, counsel bij BJTK in Amsterdam • VITA ZWAAN, partner bij bureau Brandeis in Amsterdam • MARTIJN LENSTRA, salary partner bij DVDW Advocaten in Den Haag • NIKI VAN KESSEL, managing associate bij Linklaters in Amsterdam • KLAARTJE STALENHOEF, partner bij Penrose in Amsterdam • CINDY HOOGTEIJLING, partner bij Wijn Stael Advocaten in Utrecht • IDA LINTEL, partner bij Wijn Stael Advocaten in Utrecht Herken jij jezelf in onze kijk? Kom eens langs op werkenbijnysingh.nl Nysingh ziet haar rol in de wereld onlosmakelijk verbonden met persoonlijke groei. Wat we doen en voor wie we dit doen telt voor ons. Sterker nog, het bepaalt hoe we verder komen.We voelen ons thuis bij de organisaties die Nederland vormen in de sectoren ondernemingen, overheid, zorg, onderwijs en de verzekeringsbranche. Hierdoor heeft elke Nysingher, van advocaatstagiair tot compagnon, oog voor elkaar en de wereld om ons heen. Dat is succes volgens Nysingh. Werken aan jezelf en de wereld om je heen. Nysing_amc_advertentie_170x122mm.indd 4 18/01/2022 15:13 De beroepsvereniging van bedrijfsjuristen organiseert ook in het nieuwe jaar weer diverse activiteiten voor haar leden: • 12 januari: verdiepingsbijeenkomst Legal Tech door ICTRecht • 17 januari: webinar ‘Reputatie van het bedrijf vanuit legal perspectief’ door De Brauw Blackstone Westbroek • 26 januari: NGB Nieuwjaarsbijeenkomst met ALV en lunch voor nieuwe leden • 31 januari: congres bestuurs- en omgevingsrecht, georganiseerd door Stibbe in samenwerking met de sectie Omgevingsrecht & Sustainability van het NGB. Verschillende actuele onderwerpen zullen in expertsessies worden behandeld. • In maart 2023 starten de Beroepsopleiding Bedrijfsjuristen (SBB) en Senior Legal Counsel Academy (SLCA) weer. NGB-leden krijgen voorrang op toelating. Voor meer informatie over activiteiten en aanmelden (alleen voor leden): ngb.nl/agenda Lid worden? Ga naar: ngb.nl/word-lid.
MR. 6 2022 / 17 Mr. overstappers In de rubriek Overstap van de week op onze site komt elke week een jurist aan het woord die een nieuwe baan heeft. Hieronder enkele uitspraken van de overstappers. De volledige interviews zijn te vinden op https://www.mr-online.nl/mrs-van-de-week/overstapmr-van-de-week/. letterkunde boeide mij in het bijzonder vanwege de vele geëngageerde teksten en de opkomst van de macht van het geschreven woord, onder meer via pamfletten. Ik legde ook een link met mijn rechtenstudie: mijn scriptie ging over gedichten en liederen die werden geschreven over de eerste Nederlandse grondwet (de Staatsregeling uit 1798).” MAARTEN MUSSCHE is een van de vier oprichters van Finch Dispute Resolution, een 1 oktober gestarte litigation boutique in Utrecht. Mussche en zijn mede-partners waren hiervoor verbonden aan Wijn & Stael Advocaten. Hebben ze een gat in de markt gevonden? “Naar kwaliteit is altijd vraag. Er zijn in Nederland maar een paar gespecialiseerde litigationkantoren die de bovenkant van de zakelijke markt bedienen. Wij gaan ervan uit dat de vraag alleen maar zal toenemen. Je redt het in SHARIF IBRAHIM is begonnen bij Van Kaam IP Media Privacy in Amsterdam. Hiervoor werkte hij bij Kalff Katz & Franssen. “Ik ben overgestapt omdat ik langzaam merkte dat ik het procederen en de IE-praktijk (en de levendige IE-gemeenschap) miste. Bij mijn vorige kantoor heb ik een goede tijd beleefd in de gaming & gambling praktijk, met leuke collega’s. De kans deed zich echter voor om terug te keren in de IE-praktijk en weer te gaan procederen in IE-zaken. De gesprekken met het team bij Van Kaam hebben mijn enthousiasme alleen maar meer aangewakkerd; dat maakte dat ik deze kans niet wilde laten liggen.” LISANNE DRENTH is sinds 1 september als curator en advocaat verbonden aan Certa Advocaten in Amsterdam. Zij is gespecialiseerd in insolventie- en ondernemingsrecht. Drenth was hiervoor werkzaam bij Holla Advocaten en BVDV Advocaten en Fiscalisten. “Werken als curator brengt een grote hoeveelheid (praktische) taken mee. Om overzicht te houden in alle faillissementen waarin ik werk, houd ik lijstjes bij. Zo behoud ik het overzicht en blijft de vaart erin. Daarnaast is het natuurlijk genieten zodra ik een taak kan afvinken. Het eerste dat ik op mijn bureau heb gezet, zijn dan ook mijn notitieblokjes.” Gezondheidsrechtadvocaat JEANNE PLETTENBURG is van Maverick Advocaten naar Rutgers & Posch overgestapt. Naast haar rechtendiploma heeft ze ook een bachelor Nederlandse taal en cultuur behaald (cum laude). “Een goede jurist heeft ook een scherpe pen. De vroegmoderne De afgelopen periode werden weer tal van nuttige tips over werk en wat daarmee samenhangt gedeeld in de rubriek Skills & Capabilities op www.mr-online.nl. Bijna elke jurist die onder druk moet presteren kan het beamen: soms kan de paniek toeslaan, bijvoorbeeld door een onverwachte gebeurtenis op een zitting. Coach en vaardigheidstrainer Rüna Honig adviseert in zo’n situatie de 3-3-3-regel: een simpele methode bestaande uit drie ‘opdrachten’, waarmee je je aandacht verlegt en daardoor rustiger wordt. Je benoemt eerst drie dingen die je op dat moment visueel waarneemt en beschrijft deze objecten in detail, vervolgens luister je in detail naar drie geluiden die je kunt horen, om tot slot drie lichaamsdelen te bewegen. Wiebelen met je tenen is al goed. Jezelf coachen was nog nooit zo makkelijk, aldus Honig, die ook een aantal andere bijdragen schreef over ‘persoonlijk leiderschap op de werkvloer’. Langzaamaan erkennen steeds meer kantoren de uitdagingen op het gebied van medewerkers en werkcultuur, en zijn ze bereid om hier echt wat aan te doen. Andere kantoren zien deze uitdagingen in de sector ook, maar zijn van mening dat dit niet van toepassing is op hun eigen kantoor. En laat dat nou meestal niet waar zijn, stelt Lara van Vliet van Archie Advisory. Er zijn weinig juridische afdelingen die niet af en toe een beroep doen op zelfstandige juristen. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de grote advocatenkantoren. Hartstikke mooi voor zowel de betrokken freelance professionals als de opdrachtgevers. Maar terwijl Marijn Rooijmans (WeLegalNetwork) ziet dat de zelfstandige juristen snel onder de knie krijgen hoe dit spel werkt, merkt hij dat veel opdrachtgevers worstelen met de vraag hoe ze de beste zelfstandigen kunnen vinden. SKILLS & CAPABILITIES: PAS BIJ PANIEK DE 3-3-3-REGEL TOE complexe procedures simpelweg niet meer als relatieve generalist. Als nichekantoor kunnen we ons beter positioneren, zijn we slagvaardiger en hebben we niet te maken met belangenconflicten tussen cliënten.” LAURIE KUIJPERS is 1 oktober als partner toegetreden tot het Employment, Incentives & Pensions team van Simmons & Simmons. Kuijpers is gespecialiseerd in pensioenrecht en is afkomstig van Loyens & Loeff. Haar eigen pensioen is nog ver weg, maar ze heeft wel een idee hoe ze dat wil invullen. “Mijn man en ik hebben een voorliefde voor Frankrijk, dus ik kan me voorstellen dat we daar een deel van onze tijd zullen doorbrengen. Niets doen is echter niet echt iets voor mij, dus waarschijnlijk zal ik ook dan nog bezig willen blijven. Misschien in de vorm van een commissariaat of toezichtrol.” beter werk
18 / Mr. 6 2022 SNELRECHT snelrecht Snel op de hoogte zijn van actuele ontwikkelingen in het recht? Ook daarvoor kunt u in Mr. terecht. In de rubriek Snelrecht belichten vooraanstaande juristen periodiek de ontwikkelingen op hun rechtsgebied. Hier samenvattingen van de bijdragen die de afgelopen tijd op de site verschenen. De uitgebreide versies én nieuwe bijdragen kunt u vinden op www.mr-online.nl/overzicht-snelrecht/ ONDERNEMINGSRECHT Steef Bartman (Bartman Company Law/ Universiteit Maastricht) schrijft over de Ondernemingskamer die heeft ingegrepen bij Centric. Enig aandeelhouder Gerard Sanderink werd met onmiddellijke ingang als bestuurder geschorst en is inmiddels vervangen door een onafhankelijke bestuurder: Peter Wakkie. De ingreep vond plaats op verzoek van het Openbaar Ministerie op grond van artikel 2:345 lid 2 Burgerlijk Wetboek. Het was ruim twintig jaar geleden dat het OM voor het laatst van die bevoegdheid gebruik maakte (in een zaak tegen De Vries Robbé). Betreft het hier een trendbreuk? De concerngarantie is in de praktijk soms lastig te onderscheiden van de borgtocht, constateert Chris van Oostrum (Universiteit Leiden). Het verwondert daarom niet dat de aard van een concerngarantieovereenkomst geregeld onderwerp van geschil is. Het is dan aan de rechter om de overeenkomst te kwalificeren. Van Oostrum bespreekt onder de titel ‘ Eendentest gebruikt voor kwalificatie concerngarantie-overeenkomst’ een zaak waarin deze taak toeviel aan de rechtbank Rotterdam. ARBEIDSRECHT Werkgevers moeten werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd met een contractduur van ten minste zes maanden, minstens een maand voor het einde van de arbeidsovereenkomst schriftelijk op de hoogte brengen over het al dan niet voortzetten van die overeenkomst en, bij voortzetting, tegen welke voorwaarden. Een mondelinge aanzegging volstaat niet, blijkt uit een recente uitspraak van de Hoge Raad. Yvette Dissel (Boontje Advocaten) schrijft erover. Ook schreef ze over een uitspraak van de kantonrechter van de rechtbank Limburg. Die moest oordelen over het ontslag van een werknemer met een agressieve vorm van longkanker. Werkgevers mogen op grond van de Wet gelijke behandeling handicap of chronische ziekte niet iemand ontslaan wegens een handicap of chronische ziekte. Maakt de werkgever toch een dergelijk verboden onderscheid? Dan kan dat leiden tot vernietiging van de opzegging of zoals in het Limburgse geval tot een billijke vergoeding. AANBESTEDINGSRECHT Het gerechtshof Den Haag oordeelt dat een opdracht tot gebiedsontwikkeling die bestaat uit een publiek en een privaat deel zich in beginsel goed leent voor feitelijke splitsing. Om te bepalen of sprake is van een Europese aanbestedingsplicht dient alleen te worden gekeken naar de waarde van het publieke deel. Opbrengsten van woningen kunnen buiten beschouwing worden gelaten, aldus Babette BlaisseVerkooijen en Oscar van der Pol (beiden Pot Jonker Advocaten). Ook schreven zij over een zaak die aan de kortgedingrechter van de rechtbank Zeeland-West-Brabant is voorgelegd. Hierbij draaide het om de vraag of een beroep op de uitsluiting van de beginselen van gelijkheid en transparantie bij een private aanbesteding naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar was. INTELLECTUEEL EIGENDOMSRECHT Een portretfoto mag vaak zonder toestemming van de fotograaf in een tijdschrift worden gepubliceerd, blijkt uit een arrest van het Amsterdamse hof over het hergebruik van een portretfoto van journalist Mathijs Bouman. Goed nieuws voor mensen die hun portret zonder problemen willen laten hergebruiken in een tijdschrift, aldus Dirk Visser (Visser Schaap & Kreijger/Universiteit Leiden). PRIVACYRECHT Het Bravis ziekenhuis moet 2000 euro schadevergoeding betalen nadat een medewerkster langdu-
www.mr-online.nlRkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=